Wczesne wychwycenie, zdiagnozowanie oraz terapia problemów logopedycznych pozwala uzyskać zadowalające efekty i zniwelować zaistniałe nieprawidłowości w rozwoju mowy dziecka. Szybko podjęta terapia, przynosi rezultaty i wspomaga prawidłowy rozwój mowy. Ćwiczenia logopedyczne dziecko wykonuje z terapeutą w gabinecie i z rodzicami (opiekunami) w domu. Logopeda indywidualnie dobiera rodzaj terapii wspomagając się fachową wiedzą oraz licznymi akcesoriami logopedycznymi. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się dokładniej wybranym produktom, stosowanym przy ćwiczeniach logopedycznych.

Neurologopedia to połączenie dwóch gałęzi nauki – neurologii oraz logopedii. Neurologopeda specjalizuje się w terapii zaburzeń mowy powstałych wskutek nieprawidłowości neurologicznych. Z jego pomocy korzystają pacjenci w różnym wieku, zmagający się z zaburzeniami takimi jak afazja, porażenie mózgowe, autyzm, rozszczepienie podniebienia, dysfagia lub wady rozwojowe.

Zgodnie z definicją G. Jastrzębowskiej diagnoza logopedyczna to określony sposób postępowania badawczego, którego celem jest potwierdzenie bądź wykluczenie istnienia zjawisk logopedycznych oraz przewidywanie ich tendencji rozwojowych na podstawie objawów, patogenezy i patomechanizmu. Jednocześnie należy pamiętać, że poziom rozwoju mowy dziecka zależy od jego rozwoju psychofizycznego oraz od wpływu środowiska, w którym wychowuje się dziecko.

Terapia dziecka z wadą słuchu może być prowadzona przez logopedę i surdopedagoga, a w razie konieczności również przez psychologa. Aby była skuteczna, konieczne jest kontynuowanie ćwiczeń i zabaw zalecanych przez specjalistów w domu, w przedszkolu lub szkole. Terapia jest efektywniejsze, jeśli jest prowadzona z użyciem odpowiednio dobranych pomocy dydaktycznych.

Wada słuchu u dziecka i jej konsekwencje mają ogromny wpływ na jego rozwój i życie. Dzięki postępowi w medycynie, nowoczesnej technologii i możliwościom edukacyjnym, dzieci z wadami słuchu mają większe możliwości leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Wady słuchu mogą być wrodzone lub nabyte. Najczęstsze przyczyny to: czynniki dziedziczne; zaburzenia rozwoju płodu; wcześniactwo, nieprawidłowy poród, uraz okołoporodowy; zapalenie opon mózgowych, przewlekłe zapalenie ucha środkowego, uszkodzenia nerwu słuchowego z powodu chorób zakaźnych (n.in. odra, świnka, grypa), stosowanie leków ototoksycznych, urazy mechaniczne i akustyczne; przebywanie w hałasie.

Zespół Aspergera jest zaburzeniem rozwoju mieszczącym się zaburzeniach ze spektrum autyzm. Jego podstawowym objawem są trudności w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji międzyludzkich. Do tej pory nie ustalono jednoznacznych przyczyn występowania tego zaburzenia. Po raz pierwszy na zespół objawów występujących u dzieci zwrócił uwagę Hans Asperger, który na podstawie swoich obserwacji wyciągnął wniosek, że zaburzenie ma podłoże genetyczne. Do dziś jednak nie odkryto konkretnego genu, który odpowiadałby za jego rozwój. Istnieją również inne teorie mówiące o tym, że zespół Aspergera może być wywoływany przez czynniki teratogenne w pierwszych 8 tygodniach od zapłodnienia. Wśród przyczyn zaburzenia wymienia się też urazy okołoporodowe, toksoplazmozę i uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

Rozwój psychoruchowy każdego dziecka przebiega w indywidualnym tempie. Zasada ta dotyczy to również mówienia. Aby dziecko osiągnęło wyższy poziom umiejętności musi opanować umiejętności charakterystyczne dla niższego etapu rozwojowego. Wizyta u logopedy jest konieczna, jeżeli rodzic zauważy, że rozwój mowy malucha jest nieprawidłowy, umiejętności w zakresie mówienia są co najmniej o pół roku niższe niż umiejętności rówieśników. Zaniepokojenie rodziców może wywoływać również nieprawidłowa wymowa głosek (np. dziecko podczas mówienia wsuwa język między zęby), oddychanie przez usta czy ssanie palca. W takich przypadkach konieczna jest wizyta z dzieckiem u logopedy.

Prawidłowy rozwój mowy dziecka ma fundamentalne znaczenie dla jego rozwoju intelektualnego i społecznego, a także dla jego przyszłych sukcesów szkolnych. Dlatego istotne jest, aby obserwować rozwój mowy dziecka od urodzenia, a w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, jak najszybciej zgłosić się do logopedy. Przyczyny wad wymowy u dzieci mogą być różne. Do najczęściej występujących zaliczyć można: nieprawidłową budowę anatomiczną narządów mowy, skrócone wędzidełko podjęzykowe, małą sprawność ruchową narządów mowy, a w szczególności języka i warg. Wady wymowy mogą być spowodowane również nieprawidłowym oddychaniem, długotrwałym ssaniem smoczka lub palca, wadami zgryzu czy zaburzeniami słuchu.  W każdym z tych wypadków konieczna jest szybka diagnoza diagnoza i terapia logopedyczna. W przeciwnym razie nieprawidłowości w wymowie dziecka i czynniki powodujące nieprawidłowości będą się utrwalać.

Mowa jest jednym z głównych sposobów porozumiewania się, wyrażania swoich spostrzeżeń, opinii, obaw, sądów i opisywania uczuć. Niestety zdarza się, że na skutek różnego rodzaju uszkodzeń neurologicznych, może dojść do jej zaburzenia. W takim przypadku zwrócić się o pomoc do specjalisty z zakresu neurologopedii. Neurologopedia jest działem logopedii, która zajmuje się diagnozowaniem dysfunkcji mowy o podłożu neurologicznym. Do zadań neurologopedy należy diagnoza nieprawidłowości w rozwoju mowy lub nieprawidłowości, które pojawiły się w przypadku różnorodnych uszkodzeń mózgu. Ponadto zadaniem neurologopedy jest prowadzenie terapii mowy zarówno u dzieci, jak i dorosłych.