ang. cleft palate
Wada wrodzona, która – ujmując ogólnie – dotyczy podniebienia twardego i miękkiego lub tylko podniebienia miękkiego. Wśród rozszczepów podniebienia wyróżnia się także rozszczep podśluzówkowy. Uwzględniając embriologię, rozszczepy w obrębie podniebienia zalicza się do rozszczepów podniebienia wtórnego, a granicę pomiędzy rozszczepem podniebienia pierwotnego i wtórnego stanowi otwór przysieczny.
Zgodnie z typologią Desmonda Kernahana i Richarda Starka z 1958 roku rozszczep podniebienia wtórnego może mieć charakter całkowity, częściowy lub podśluzówkowy. Z kolei w typologii Ottona Kriensa rozszczep w obrębie podniebienia twardego i miękkiego oznaczony jest za pomocą liter -HSH-, a rozszczep podniebienia miękkiego za pomocą litery -S-. Rozszczep podniebienia wtórnego może występować w postaci izolowanej lub może współwystępować z rozszczepem podniebienia pierwotnego.
Całkowity rozszczep podniebienia twardego i miękkiego polega na przerwaniu ciągłości tkanek w obrębie tej struktury anatomicznej i dotyczy kości, błony śluzowej, mięśni. W tym typie rozszczepu następuje szerokie połączenie jamy ustnej z jamą nosową, co zmienia warunki oddychania, a także powoduje zaburzenia ssania na skutek niemożności wytworzenia odpowiedniego ciśnienia w jamie ustnej w następstwie połączenia jamy ustnej z nosową, braku ciągłości tkanek w obrębie podniebienia. U dzieci z rozszczepem podniebienia mogą występować różnej intensywności zaburzenia mowy, które przyjmują zazwyczaj postać dyslalii rozszczepowej lub alalii rozszczepowej.
Literatura:
J. Bardach: Rozszczepy wargi górnej i podniebienia, Warszawa 1967.
II konferencja robocza – rehabilitacja mowy. Rozszczep wargi i podniebienia, red. Z. Dudkiewicz, Warszawa 1996.
I konferencja robocza – dokumentacja. Rozszczep wargi i podniebienia, red. Z. Dudkiewicz, Warszawa 1996.
Mowa pacjenta z rozszczepem podniebienia. Szkice foniatryczno-logopedyczne, red. M. Hortis-Dzierzbicka, E. Stecko, Warszawa 2005.
D. Pluta-Wojciechowska: Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia, Kraków 2011.
