MOGILALIA

/OPUSZCZANIE DŹWIĘKÓW MOWY/

ang. mogilalia, niem. Mogilalie, fr. mogilalie, ros. Могилалия

łac. mogilalia (z grec. mogis ‘trudno’, lalia ‘gadanie, mówienie, sposób mówienia’)

Jedna z trzech form dyslalii, obok paralalii i dyslalii właściwej (deformacji). Polega na niewymawianiu (braku realizacji) określonego fonemu. Może być spowodowana przyczynami fonologicznymi (np. niedokształceniem słuchu fonemowego) lub artykulacyjnymi (np. niską sprawnością lub nieprawidłową budową narządów mowy), przykładowo: wymowa zamiast koń, kaa zamiast kara, da zamiast dach.

Zjawisko fonetyczne w przypadku mogilalii jest tożsame z elizją. O elizji mówi się jednak w czasie rozwoju mowy dziecka, a o mogilalii wtedy, gdy dziecko w danym wieku powinno już wymawiać opuszczaną głoskę.

Mogilalię należy także różnicować z zaburzeniem struktury wyrazu, np. niewymawianiem głoski w nagłosie wyrazu czy redukcją grup spółgłoskowych.

W XIX i początkach XX wieku mogilalią nazywano ogólnie wadliwe wymawianie (np. Józef Frank, Hermann Klecke, Władysław Ołtuszewski). Obecne rozumienie mogilalii jako braku dźwięku pojawiło się po raz pierwszy w dziele Die Störungen der Sprache. Versuch einer Pathologie der Sprache przedstawionym przez Adolfa Kussmaula już w 1877 roku.

 

Zob. także: ELIZJA, ELIZJA GŁOSEK, DYSLALIA

 

Literatura:

W. Ołtuszewski: Szkic nauki o mowie i jej zboczeniach: (niemota, bełkotanie, mowa nosowa, jąkanie itd.) oraz hygiena mowy, Warszawa 1905.

J.T. Kania: Szkice logopedyczne, Warszawa 1982.

E. Czaplewska: Diagnoza zaburzeń rozwoju artykulacji, w: Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, red. E. Czaplewska, S. Milewski, Sopot 2012.