ang. inflexional error, niem. Inflexionfehler, fr. erreur morphologique flexionelle, ros. флексическая oшибка
psł. blǫdъ ‘niewłaściwe postępowanie’; fleksyj-ny (od fleksja)
Polega na nieświadomym użyciu niewłaściwej (niezgodnej z obowiązującą aktualnie normą językową) formy fleksyjnej wyrazu. Może to być zastosowanie nieodpowiedniej końcówki fleksyjnej w danej formie, np. mysz-a (zamiast mysz-ф), kot-owi (zamiast kot-u), płot-a (zamiast płot-u), mecz-y (zamiast mecz-ów), dzieci-ami (zamiast dzieć-mi), niewart-y (zamiast niewart-ф), sam-e w mianowniku lub bierniku liczby pojedynczej rodzaju nijakiego (zamiast sam-o). Błędem fleksyjnym jest także zastosowanie niewłaściwego tematu fleksyjnego, np. z Amerykanin-ami (zamiast z Amerykan-ami), znami-em (zamiast znamieni-em), tłucz-ę (zamiast tłuk-ę), rozumi-ą (zamiast rozumiej-ą), przekonywuj-ący (zamiast przekonuj-ący lub przekonywaj-ący), popch-ła (zamiast popchnę-ła), lubie-ć (zamiast lubi-ć), a także niewłaściwego wzorca fleksyjnego, np. w cudzysłowiu (zamiast w cudzysłowie: według odmiany dla rzeczowników twardotematowych typu rów – w rowie, Kraków – w Krakowie, a nie miękkotematowych typu Wrocław – we Wrocławiu, przysłowie – w przysłowiu), ukara (zamiast ukarze: według odmiany czasownikowej -ę, -esz, jak piszę, piszesz, a nie -am, -asz, jak czytam, czytasz), królowę (zamiast królową: według odmiany przymiotnikowej, jak sławną, sprawiedliwą, a nie rzeczownikowej, jak księżniczkę, damę), wiórek (zamiast wiórków: według odmiany rodzaju męskiego, jak skrawków, okruchów, a nie rodzaju żeńskiego, jak desek, teczek).
Do błędów fleksyjnych zalicza się też używanie form nieodmiennych zamiast odmiennych, np. do Maroko (zamiast do Maroka), z panem Zaręba (zamiast z panem Zarębą) czy państwo Nowak (zamiast państwo Nowakowie), a także odmienianie nazw nieodmiennych, np. w talk-shole (zamiast w talk-show), dwa loga (zamiast dwa logo).
Błędy fleksyjne są zbliżone do niektórych błędów składniowych. Przykładowo, w danej wypowiedzi pojawia się niewłaściwa forma rzeczownika, np. biernik zamiast dopełniacza (używać odplamiacz zamiast używać odplamiacza) lub forma biernika jest równa dopełniaczowi zamiast mianownikowi (przyszyć guzika zamiast przyszyć guzik).
Zob. także: BŁĄD JĘZYKOWY, BŁĄD GRAMATYCZNY, BŁĄD SKŁADNIOWY, FLEKSJA
Literatura:
A. Markowski: Kultura języka polskiego. Teoria, zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.
H. Jadacka: Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2005.
Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2002.
M. Bańko: Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2002.
