/ADENOID, TRZECIAK, MIGDAŁEK TRZECI, PRZEROST MIGDAŁKA GARDŁOWEGO/
ang. pharyngeal tonsil /adenoid, third tonsil/, niem. Rachenmandel /Adenoide/
łac. amygdalum ‘migdał’
Tkanka adenoidalna odpowiedzialna za obronę młodego organizmu przed chorobami. Znajduje się w części nosowej gardła.
Część nosowa gardła to przestrzeń położona z tyłu za nozdrzami tylnymi, czyli za nosem. Przestrzeń ta zwana jest również nosogardłem. Oprócz migdałka gardłowego znajdują się w niej dwa, symetrycznie położone na bocznej ścianie nosogardła, ujścia gardłowe trąbki słuchowej.
Migdałek gardłowy spotykany jest u małych dzieci, głównie do 3. roku życia. Po tym czasie powinien stopniowo zanikać. U tych najmniejszych dzieci trzeciak spełnia rolę pierwszej linii obronnej, ponieważ dziecko oddycha tylko przez nos. Później, wraz z rozwojem wszystkich mechanizmów odpornościowych, jego rola maleje.
W wyniku rozwoju cywilizacyjnego i zmian społecznych, jak chociażby podjęcia pracy przez kobiety i pójścia dzieci do żłobków oraz przedszkoli, nastąpił wzrost ilości infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci. Następstwem nawracających infekcji jest przerost migdałka gardłowego. Duży migdałek w małej przestrzeni części nosowej gardła powoduje różne dolegliwości. Są to:
-
zatkanie nosa, w związku z tym oddychanie przez usta,
-
oddychanie przez usta, co powoduje infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych oraz z czasem przerost migdałków podniebiennych,
-
katar,
-
będące następstwem kataru, nawracające zapalenia ucha środkowego, prowadzące do niedosłuchu,
-
niedosłuch o charakterze przewodzeniowym spowodowany uciskaniem na ujścia trąbek słuchowych przez duży migdałek.
Z powodu wymienionych konsekwencji przerośniętego migdałka gardłowego należy go w odpowiednim czasie usunąć na drodze operacyjnej. Przesunięcie zabiegu w czasie powoduje wystąpienie kolejnych dolegliwości i często po zabiegu konieczne jest leczenie dziecka z powodu następstw wcześniejszego przerostu.
Bezwzględnym wskazaniem do usunięcia migdałka gardłowego (adenotomii) jest niedosłuch występujący u dziecka, nawet jeśli nie ma innych dolegliwości.
Zob. także: ADENOTOMIA, MIGDAŁEK (ADENOID)
Literatura:
J. Iwaszkiewicz: Zarys otorynolaryngologii, Warszawa 1963.
W. Becker, H.H. Naumann, C.R. Pfaltz: Choroby uszu, nosa i gardła, Warszawa 1999.
St. Iwankiewicz: Otolaryngologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii, Warszawa 1980.
