ang. lexical category
z gr. kategoria ‘sąd, orzeczenie’, z łac. leksis ‘wyraz’
Jedna z dających się wyróżnić kategorii językowych, tj. zbiorów elementów pełniących tę samą funkcję w systemie językowym. Jako kategoria syntaktyczna (w gramatyce transformacyjno-generatywnej) odpowiada klasie wyrażeń o takiej samej wartości składniowej (części mowy, np. rzeczownik, czasownik). Wydzielona na podstawie kryteriów semantycznych może wskazywać wspólne cechy znaczeniowe wyrazów, np. rzeczowniki oznaczające istoty żywe (kategoria żywotności) czy przymiotniki oznaczające kolory (kategoria koloru). W odróżnieniu od kategorii semantycznej, która bierze pod uwagę morfemy gramatyczne z funkcją znaczeniową, kategoria leksykalna obejmuje wyrazy jako elementy słownikowe.
Literatura:
K. Polański: Gramatyka transformacyjno-generatywna a inne teorie języka, „Biuletyn PTJ” 1971, z. XXVIII, s. 87–98.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.
S. Śniatkowski: Lingwoedukacyjne diagnozowanie metajęzyka lingwistyki, Kielce 2013.