Zasady/reguły dotyczące wymowy połączeń głoskowych, wyrazów i połączeń wyrazowych w języku polskim. Zasady te, nazywane prawidłami ortofonicznymi, zawarte są w Prawidłach poprawnej wymowy polskiej (1995, wydanie VIII) oraz w Zasadach poprawnej wymowy polskiej (2006). Ujęto je w punkty odnoszące się do poszczególnych kwestii mogących budzić wątpliwości wymawianiowe, m.in.: wymowy samogłosek nosowych w różnych pozycjach w wyrazie, wymowy połączeń samogłoskowych, wymowy niektórych spółgłosek (np. oznaczanych literami ł, h), wymowy grup głoskowych (m.in. zapisywanych ortograficznie kie, gie, ke, ge, nk, ng, sp), wymowy grup spółgłoskowych (m.in. zapisywanych literami trz, drz, dł, gł, zł), wymowy spółgłosek podwojonych (np. -ll-, -nn-), akcentu. Wskazówki ortofoniczne można również znaleźć w niektórych słownikach poprawnościowych. Dotychczas opracowano dwa słowniki wymowy polskiej: Słownik wymowy polskiej pod redakcją Mieczysława Karasia i Marii Madejowej (1977) oraz Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej Władysława Lubasia i Stanisława Urbańczyka (1990, wydanie I). Omówienia i analizy wybranych problemów ortofonicznych zawierają też artykuły językoznawców, praktyków (aktorów, reżyserów), podręczniki do nauki dykcji, poradniki.
Zalecenia ortofoniczne mogą być zróżnicowane ze względu na typy wymowy i sytuację komunikacyjną (wyodrębnia się np. wymowę wzorcową, użytkową, sceniczną, potoczną, oficjalną, nieoficjalną), tempo (lento, allegro). Zmiany zachodzące w wymowie znajdują odzwierciedlenie w modyfikacjach normy ortofonicznej (wymawianiowej) języka polskiego.
Literatura:
B. Dunaj: Zasady poprawnej wymowy polskiej, „Język Polski” 2006, z. LXXXVI, s. 161–172.
Prawidła poprawnej wymowy polskiej, red. Z. Klemensiewicz, Kraków 1988.
W. Lubaś, S. Urbańczyk: Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Kraków–Katowice 1994.
Słownik wymowy polskiej, red. M. Madejowa, M. Karaś, Warszawa–Kraków 1977.
D. Michałowska: O podstawach polskiej wymowy scenicznej, Kraków 1994.
