Tabu językowe jest związane z konkretną kulturą. Wyraz tabu zapożyczony jest z języka polinezyjskiego za pośrednictwem języka angielskiego. W każdej społeczności mamy do czynienia z czynnościami i przedmiotami, których wykonywanie i dotykanie przez ludzi, przynajmniej w pewnych okolicznościach, jest z jakichś względów zakazane. U ludów pierwotnych za tabu uznawane było wszystko, do czego zbliżenie się mogło być niebezpieczne. Przedmioty tabu mogą być „święte” (nie można ich czynić pospolitymi) lub „przeklęte” (nie wolno ich wywoływać, by nie wyrządziły zła). Terminem tym oznacza się więc wyrazy, których z jakichś irracjonalnych lub na wpół irracjonalnych względów nie wolno używać. Współcześnie zwykle dotyczą one seksu, wydalania, stroju, jedzenia, rzadziej religii i polityki. Samo zjawisko tabu językowego zostało odziedziczone z czasów, kiedy wierzono w mistyczny związek nazwy z jej desygnatem. Jego działanie spowodowało szereg zmian językowych, zwłaszcza w zakresie znaczenia poszczególnych wyrazów i związków frazeologicznych. Dziś tabu przejawia się w społecznym nakazie unikania wyrazów nieprzyzwoitych lub nazywających zjawiska, które budzą grozę (np. zastępcze nazywanie raka „najstraszliwszą chorobą XX wieku”). Aby uniknąć posłużenia się wyrazem obłożonym tabu, mówiący używa wyrazów lub wyrażeń zastępczych, czyli eufemizmów (np. zejść ze świata zamiast umrzeć).
Literatura:
Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław 1994.
