Głoska ustna sonorna, w trakcie artykulacji której dochodzi do zwarcia czubka języka z dziąsłami, a powietrze przepływa między boczną stroną jamy ustnej, w szczelinie między bokiem języka a tylnymi zębami. We współczesnej polszczyźnie boczne głoski stanowią: [l], [l’], [ļ] oraz [ļ’]. Ograniczenie dystrybucyjne głoski [l] dotyczy pozycji przed samogłoską [y], w której głoska ta w systemie fonetycznym nie występuje (jest możliwa jedynie poza systemem polszczyzny ogólnej, w dialektach). Spalatalizowana głoska [l’] występuje jedynie w pozycji przed [i] oraz [i]. Ubezdźwięczniona głoska [ļ] realizowana jest w obustronnym sąsiedztwie bezdźwięcznych obstruentów (np. [myśļće]), w wygłosie po bezdźwięcznym obstruencie (np. [myśļ]) oraz (fakultatywnie) w nagłosie przed bezdźwięcznym obstruentem (np. [ļśńi]). W stanie zaniku jest także boczna głoska [u] (i jej wariant spalatalizowany [u’]), której realizacja przebiega poprzez zetknięcie się czubka języka z górnymi zębami (tzw. u przedniojęzykowe/przedniojęzykowozębowe).
Literatura:
L. Dukiewicz, I. Sawicka: Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.
Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław 1991.
D. Ostaszewska, J. Tambor: Fonetyka i fonologia języka polskiego, Warszawa 2008.
B. Wierzchowska: Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
M. Wiśniewski: Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 2007.
