WADY PIONOWE

Wady pionowe dzielą się na:

  1. Zgryz otwarty (łac. occlusioaperta) – za przyczynę tej wady przyjmuje się istnienie nawyków (parafunkcji) i zaburzonych czynności fizjologicznych (dysfunkcji); jej istotą są szpary niedogryzowe o różnej lokalizacji i nasileniu; brak kontaktu zębów (zmniejszenie liczby punktów zwarcia) zaburza odgryzanie i żucie; zmiany w rysach twarzy występują przy bardzo rozległych wadach:
  1. częściowy przedni (łac. partialis anterior) – charakteryzuje się istnieniem większej lub mniejszej szpary niedogryzowej (widoczny brak kontaktu w obrębie zębów przednich), spowodowanej skróceniem  wyrostka zębodołowego szczęki,
  2. częściowy boczny (łac. partialis lateralis): jednostronny (łac. unilateralis) prawy (łac. dextra) lub lewy (łac. sinistra), obustronny (łac. bilateralis) – charakteryzuje się brakiem kontaktu w obrębie zębów bocznych z jednej lub z obu stron równocześnie; za bezpośrednią przyczynę tych zmian morfologicznych uważa się wkładanie języka między zęby lub ssanie policzków,
  3. całkowity (łac. totalis) – jest bardzo rozległą wadą polegającą, w skrajnym przypadku, na kontakcie tylko w obrębie zębów ósmych; w rysach twarzy występuje charakterystyczne wydłużenie odcinka szczękowego (odcinka od okolicy podnosowej do końca brody); za bezpośrednią przyczynę tej wady uważa się krzywicę.
  1. Zgryz głęboki (łac. occlusio profunda) – cechą wspólną tych wad jest zwiększony nagryz zębów siecznych, czyli zbyt głębokie nachodzenie zębów górnych na dolne:
  1. częściowy – nadzgryz (łac. supraocclusio) – jest to wada wrodzona, charakteryzująca się powiększeniem przedniej części wyrostka zębodołowego szczęki i przechyleniem (skierowaniem w głąb jamy ustnej) zębów siecznych; wskutek tego górne zęby sieczne zachodzą na zęby dolne głębiej niż w 1/3 ich wysokości; w zaawansowanych przypadkach pokrywają je na całej ich długości, co powoduje nagryzanie błony śluzowej przedsionka jamy ustnej; w cięższych postaciach tej wady możliwe jest jednoczasowe nagryzanie podniebienia przechylonymi (retruzja) siekaczami dolnymi,
  2. całkowity (łac. totalis) – przednie odcinki wyrostków zębodołowych wykazują nagryz (jak w wadzie częściowej), boczne natomiast wykazują zahamowanie wzrostu na wysokość; w rysach twarzy występuje skrócenie szczękowego odcinka twarzy,
  3. rzekomy (łac. pseudoprofunda) – powstaje z powodu obniżenia wysokości zwarcia po utracie uzębienia.

Literatura:

Zarys współczesnej ortodoncji. Podręcznik dla studentów i lekarzy dentystów, red. I. Karłowska, Warszawa 2009.

S. Majewski: Gnatofizjologia stomatologiczna. Normy okluzji i funkcje układu stomatognatycznego, Warszawa 2009.