Miejsce w górnej części jamy ustnej, w której dochodzi do największego zbliżenia (szczeliny lub zwarcia albo ich kombinacji) narządów mowy, istotnego dla zasadniczej barwy artykułowanej spółgłoski i w efekcie determinującego jej cechy funkcjonalne, różnicujące ją od innych głosek. Powietrze płynące z płuc natrafia na zaporę dwóch mocno zbliżonych lub zetkniętych ze sobą artykulatorów, w wyniku czego następuje nagła zmiana ciśnień, tarcie powietrza w szczelinie lub zablokowanie i odblokowanie (plozja) jego przepływu, co kształtuje zasadniczą barwę głoski. Dla systemu fonetycznego języka polskiego istotne są miejsca powstania: szczeliny między wargami lub dolną wargą i górnymi zębami (spółgłoski wargowe – dwuwargowe oraz wargowo-zębowe), szczeliny lub zwarcia z udziałem przedniej części języka oraz zębów (spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe), szczeliny lub zwarcia z udziałem przedniej części języka oraz dziąseł (spółgłoski przedniojęzykowo-dziąsłowe), szczeliny lub zwarcia środkowej części języka oraz przedniej, środkowej lub tylnej części podniebienia twardego (spółgłoski środkowojęzykowe), szczeliny lub zwarcia tylnej części języka oraz podniebienia miękkiego (spółgłoski tylnojęzykowe). Określa się je jako główne miejsca artykulacji. Poza realizacjami systemowymi możliwe są także realizacje nienormatywne, które polegają na przesunięciu, zmianie głównego miejsca artykulacji głoski.
Literatura:
L. Dukiewicz, I. Sawicka: Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.
D. Ostaszewska, J. Tambor: Fonetyka i fonologia języka polskiego, Warszawa 2008.
J. Strutyński: Gramatyka polska, Kraków 2002.
B. Wierzchowska: Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
M. Wiśniewski: Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 2007.
