ang. Neurodevelopmental Treatment – Bobath
Metoda NDT-BOBATH powstała w latach czterdziestych XX wieku w Londynie. Pomysłodawcami byli Berta Bobath – fizjoterapeutka i jej mąż Karel Bobath – lekarz neurolog. K. Bobath jako neurofizjolog zaobserwował, że fizjologiczny rozwój motorycznych wzorców ruchowych dziecka jest zdeterminowany, co może spowodować pewne nieprawidłowości rozwojowe. Dlatego też zaczęto tak prowadzić terapię, aby zbliżać się po przez torowanie nerwowo-mięśniowe do normalnego fizjologicznego rozwoju dziecka. Metoda była rozwijana i modyfikowana wraz z osiągnięciami medycyny. W głównej mierze na jej ostateczny kształt wpłynęły osiągnięcia z zakresu neurofizjologii a także obserwacje prowadzone przez autorów w zakresie różnic w wykonywaniu prawidłowych i zaburzonych wzorców ruchowych u dzieci i osób dorosłych, głównie wśród pacjentów z porażeniem mózgowym. Od czasu jej prezentacji przez autorów jest najczęstszym sposobem usprawniania. Koncepcja w raz z upływem czasu się rozwijała, a największe zastosowanie znalazła w przypadku rehabilitacji dzieci z porażeniem mózgowym. Po kilku latach uznano, że metoda ta odpowiednio opracowana i zróżnicowana może być z powodzeniem zastosowana u dorosłych z neurogennymi zaburzeniami ruchu o charakterze zapalnym, zwyrodnieniowym czy urazowym. Największe zastosowanie znalazła jednak w przypadku rehabilitacji pacjentów po udarze mózgu. Główne założenia i zasady pracy metodą NDT-Bobath dotyczą: 1. wpływania na napięcie mięsni, czyli obniżanie napięcia wzmożonego i podnoszenie obniżonego, co staje się możliwe dzięki włączeniu odpowiednich technik postepowania terapeutycznego już od pierwszych miesięcy życia dziecka, 2. hamowania odruchów obserwowanych poza okresem ich fizjologicznego występowania, czyli odruchów przetrwałych i patologicznych, 3. wyzwalania ruchów w formie jak najbardziej zbliżonej do prawidłowych, 4. dbałości o utrzymanie pełnej ruchomości w stawach i elastyczności mięśni, 5. wykorzystania i utrwalania zdobytych przez pacjenta umiejętności ruchowych w sytuacjach życia codziennego. Wykorzystanie i rozwinięcie głównych założeń metody Bobathów przez Elisabeth Koeng, szwajcarską specjalistkę w zakresie pediatrii pozwoliły przekształcić ja w leczenie neurorozwojowe (NDT), przydatne w rehabilitacji niemowląt i małych dzieci. Modyfikacja została zaakceptowana przez Bobathów, a Szwajcaria stała się na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku pierwszym krajem z powodzeniem stosującym wczesną interwencje terapeutyczną (wczesne usprawnianie). Aktualnie metoda NDT-Bobath jest
stosowana na całym świecie. Szczególna jej przydatność do pracy z niemowlętami i małymi dziećmi wynika z tego, iż nie powoduje zaburzeń w zakresie: 1. fizjologicznego rozkładu dnia życia dziecka, 2. interakcji matka – dziecko, 3. nie wyzwala habituacji (przyzwyczajenia), stymuluje i normalizuje rozwój ruchowy, nie powodując zakłóceń w zakresie podstawowych potrzeb rozwojowych dziecka (mowa tu o potrzebie bezpieczeństwa czy miłości rodzicielskiej). Kursy NDT-Bobath, organizowane przez Reha-Plus Edukacja odpowiadają wymogom IBITA (International Bobath Instruktors Training association).
Literatura:
Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, red. B. Cytowska, B. Winczura, Kraków 2006.
Opieka zdrowotna nad rodziną, red. K. Bożkowa, Warszawa 2003.
Rehabilitacja medyczna, red. A. Kwolek, Wrocław 2003.
J. Czochańska: Badanie i ocena neurorozwojowa niemowląt i noworodków, Lublin 1995.
Neurofizjologiczne metody usprawniania dzieci z zaburzeniami rozwoju, red. L. Sadowska, Wrocław 2004.
P. Zawitkowski: Poradnik opieki i pielęgnacji małego dziecka, Warszawa 2002.
