/STRUNY GŁOSOWE/
ang. vocal folds /vocal cords/, niem. Stimmlippen /Stimmfalten/
Pełnią zasadniczą rolę w narzędzie głosowym, jakim jest krtań. Fałdy głosowe są rozpięte między chrząstką tarczowatą a chrząstkami nalewkowatymi budującymi krtań. Są wprawiane w drgania przez przeciskające się między nimi powietrze wydechowe. Powstający wskutek drgań głos nosi nazwę tonu krtaniowego.
Fałdy głosowe muszą sprostać dużym wymaganiom związanym z tworzeniem tonu krtaniowego. Specyficzna, warstwowa budowa fałdów głosowych pozwala na wprawianie ich w drgania prowadzące do powstania dźwięku.
Fałd głosowy jest zbudowany z więzadła głosowego (części powłoki śluzówkowej, ang. cover), mięśnia głosowego (ang. body) oraz pokrywającej błony śluzowej. Części te wyróżnił w 1991 roku Hirano.
Mięsień głosowy ma bardzo nietypową budowę, która stanowiła przedmiot badań wielu naukowców. Dopiero w 1968 roku Rohen wykazał, że włókna mięśnia głosowego są ułożone w pęczki, które przeplatają się ze sobą na kształt warkocza, umożliwiając im prawidłowe funkcjonowanie.
Dzięki warstwowej budowie fałdy głosowe drgają w trzech płaszczyznach. Składają się na to fazy otwierania i zamykania głośni oraz biegnąca w pionie i poziomie fala śluzówkowa, zwana śluzówkowym przesunięciem brzeżnym.
Osiągnięcie pełnego zwarcia fonacyjnego jest w dużym stopniu zależne od ruchomości pokrycia fałdów głosowych, czyli błony śluzowej, względem podłoża. Na ruchomość tę wpływają połączenia tkankowe, właściwości reologiczne i redundancyjne błony śluzowej fałdu głosowego.
Grubość głębszych warstw fałdu głosowego wzrasta wraz z wiekiem człowieka, natomiast błona śluzowa fałdów głosowych staje się coraz cieńsza. Zmiany te mają wpływ na elastyczność fałdu głosowego, a co za tym idzie na jakość tworzonego głosu.
Istotną rolę w procesie prawidłowej pracy fałdów głosowych w czasie fonacji ma stopień nawilżenia błony śluzowej przez wydzielinę gruczołów surowiczych i mieszanych. Wysuszenie błony śluzowej fałdów głosowych jest przyczyną zaburzeń głosu w ok. 25% przypadków.
Literatura:
M. Hirano: Structure of the vocal fold in normal and disease states. Anatomical and physical study, „ASHA Rep.” 1981, Vol. 11, s. 11–30.
Higiena głosu śpiewaczego, praca zbiorowa, Gdańsk 1990.
B. Kosztyła-Hojna et al.: Ocena ultrastruktury błony śluzowej fałdów głosowych u pacjentów z presbyphonią, „Otolaryngologia Polska” 2002, nr 2, s. 239–243.
K.A. Kendall, M.M. Browning, S.M. Skovlund: Introduction to high-speed imaging of the larynx, „Current Opinion in Otolaryngology and Head and Neck Surgery” 2005, Vol. 13 (3), s. 135–137.
