/dwujęzyczność zubażająca, mieszanie języków/
ang. subtractive bilingualism, niem. subtraktive Zweisprachigkeit, fr. bilinguisme soustractif, ros. субтрактивное двуязычие
Rozwijanie umiejętności porozumiewania się w języku obcym kosztem umiejętności posługiwania się językiem ojczystym, co negatywnie wpływa na rozwój poznawczy. Dzieje się tak, gdy otoczenie obniża wartość języka ojczystego, a podnosząc wartość języka dominującego, bardziej cenionego, cieszącego się większym prestiżem w oczach społeczeństwa. Może to doprowadzić także do trudności w przyswojeniu języka drugiego.
Język pierwszy bez znajomości kodu pisanego jest ubogi leksykalnie, kaleki gramatycznie, stylistycznie niezniuansowany. Język potoczny, sytuacyjny, kontekstowy wpływa na konceptualizację świata i rozwój funkcji poznawczych.
Brak wszystkich sprawności, nawet w jednym z dwu używanych języków, jest przykładem znajomości języka drugiego lub obcego, a nie dwujęzyczności.
Literatura:
E. Bialystok: Bilingualism in development: language, literacy, and cognition, New York 2001.
J. Cieszyńska: Dwujęzyczność – rozumienie siebie jako Innego, [w:] Nowe podejście w diagnozie i terapii logopedycznej – metoda krakowska, red. J. Cieszyńska, Z. Orłowska-Popek, M. Korendo, Kraków 2010, s. 18–36.
J. Cieszyńska-Rożek: Rozwój mowy polskich dzieci na obczyźnie – zjawiska normatywne czy zaburzenia rozwojowe?, [w:] Nowa logopedia, t. 3, Diagnoza różnicowa zaburzeń komunikacji językowej, red. M. Michalik, A. Siudak, Z. Orłowska-Popek, Kraków 2012, s. 67–82.
W.T. Miodunka: Dwujęzyczność, walencja kulturowa i tożsamość (e)migracji polskiej w świecie, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 2010, z. LXVI, s. 57.