Ta z cech fonologicznych fonemu (a także cech fonetycznych głoski), której zamiana na inną cechę (przy zachowaniu pozostałych) spowoduje powstanie innego fonemu, np. jeśli w zespole cech fonologicznych fonemu /p/, na który składają się bezdźwięczność, wargowość i zwarto-wybuchowość, wymieniona zostanie cecha bezdźwięczności na cechę dźwięczności, powstanie odrębny fonem /b/; jeśli wymieniona zostanie cecha wargowości na cechę zębowości, powstanie odrębny fonem /t/ itp.
Jest to zatem – z funkcjonalnego punktu widzenia – cecha, która różnicuje fonemy, a tym samym różnicuje znaczenie wyrazów zestawionych metodą substytucji (podstawiania fonemów, wymieniania jednego na drugi) w tzw. pary minimalne, czyli pary wyrazów, które różnią się w obrębie jednego segmentu fonologicznego wyłącznie jedną cechą (właśnie dystynktywną), np. po – bo, powiem – bowiem, bak – tak itd. Wymienienie jednego fonemu na inny, który od fonemu wyjściowego różni się jedną cechą dystynktywną, powoduje każdorazowo zmianę znaczenia wyrazu. Stanowi to dowód na dystynktywność tej cechy – jej zmiana pociąga za sobą jakościową zmianę semantyczną, funkcjonalną.
Literatura:
L. Dukiewicz, I. Sawicka: Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.
D. Ostaszewska, J. Tambor: Fonetyka i fonologia języka polskiego, Warszawa 2008.
B. Wierzchowska: Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
M. Wiśniewski: Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 2007.
