BŁĘDY W PISANIU

ang.  errors in writing, niem. Fehler beim Schreiben

Odstępstwa od normy ortograficznej i interpunkcyjnej w zapisywanym tekście spowodowane trudnościami percepcyjnymi, poznawczymi lub realizacyjnymi.

Trudności podczas pisania mogą wynikać z dysfunkcji percepcji wzrokowej, problemów z przetwarzaniem fonologicznym, pamięci, błędnej realizacji, np. w przypadku wad wymowy oraz nieprawidłowych metod nauki czytania, np. literowania i głoskowania. Zjawiska te mogą także współwystępować i wykazywać różny poziom nasilenia w czasie pisania ze słuchu, pisania samodzielnego oraz przepisywania.

Wyróżniamy błędy w zapisie wynikające z:

  • braku zapamiętanego wzoru (obrazu słowa), (np. husteczki chigieniczne/chusteczki higieniczne)
  • błędnej/niestarannej wymowy (np. pojedyńczy/pojedynczy)
  • zapisu fonetycznego przy braku utrwalonego wzorca (np. zemby/zęby)
  • braku znajomości reguł ortograficznych i interpunkcyjnych (np. nielubi/nie lubi)
  • zaburzonej percepcji wzrokowej (np. wawa/mama, łaka/łąka, cma/ćma)
  • nieprawidłowego kierunku analizy przestrzeni (mod/dom; odbicia lustrzane liter)
  • zaburzonej percepcji słuchowej (przetwarzania fonologicznego) (wlse/w lesie, fjlp/Filip)
  • błędnych metod nauki czytania – literowania i głoskowania (myamya/mama, nart/narty, esok/sok)

Błędy w pisaniu mogą mieć charakter zarówno paradygmatyczny (wynikający z nieprawidłowego wyboru określonego elementu językowego), jak i syntagmatyczny (dotyczący linearnego uporządkowania elementów w tekście).

Literatura:

J. Cieszyńska: Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji, Kraków 2001.

J. Cieszyńska: Zaburzenia linearności – podstawowy wymiar trudności w czytaniu i pisaniu, [w:] Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk 2012, s. 322–327.

M. Korendo: Dysleksja paradygmatyczna i syntagmatyczna – przykłady błędów w zapisach dzieci, [w:] Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk 2012, s. 346–352.