ang. z gr. opadanie liści
Termin apoptoza wprowadzono w 1972 roku. Oznacza w odniesieniu do biologii zaprogramowaną śmierć komórki w żywym organizmie. Jest mechanizmem fizjologicznym, dzięki któremu z organizmu usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki. W odróżnieniu od nekrozy (zwanej inaczej martwicą), gdzie dochodzi do uszkodzenia jakimś zewnętrznym czynnikiem, apoptoza jest zjawiskiem naturalnym w rozwoju i życiu organizmów. Apoptoza polega na kurczeniu się komórki poprzez utratę wody. Apoptoza dotyczy pojedynczych i nie wywołuje stanu zapalnego.
Proces ten mogą indukować:
- bodźce fizjologiczne – np. niedobory hormonów, czynników wzrostu, jonów (np. jonów wapnia);
- oddziaływania międzykomórkowe – na skutek przekazywania błędnych informacji o dokonujących się podziałach komórkowych;;
- występowanie cytokin – cząsteczek produkowanych przez układ immunologiczny,
- limfocyty cytotoksyczne (np. przy odrzuceniu przeszczepu);
- czynniki fizyczne
- działalność niektórych patogenów (głównie wirusów, niektórych bakterii, alkohol);
- wolne rodniki.
Literatura:
B.V. Harmon, D.J.Allan, Apoptosis: a 20th Century Scientific Revolution, London 1996; J. Kawiak, M. Zabel (red.),Seminaria z cytofizjologii : podręcznik dla studentów medycyny, weterynarii i biologii, Wrocław 2002; M. Zabel (red.) Immunocytochemia, Warszawa 1999; L. Kłyszejko-Stefanowicz, Cytobiochemia, Warszawa 1995,
