Prowadzący:

mgr Anna Bogacz-Rybczak – psycholog, specjalista terapii pedagogicznej, rewalidacji
i wczesnego wspomagania. Zajmuje się diagnozą i terapią dzieci w wieku szkolnym
z zaburzeniami zachowania i emocji oraz niepełnosprawnościami. Pracuje w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 5 w Gliwicach – w gimnazjum i liceum z oddziałami integracyjnymi. Współautorka narzędzia KORP.

Dla kogo przeznaczony jest warsztat?

Szkolenie jest adresowane do pedagogów, psychologów, logopedów, nauczycieli, wychowawców
i opiekunów, a także innych specjalistów pracujących z dziećmi i młodzieżą z podejrzeniem zaburzeń zachowania i emocji.

Tematyka:

Karty oceny zachowania i emocji (KOZE) są narzędziem oceny i opisu nieprawidłowości w zachowaniu i reakcjach emocjonalnych dziecka od wieku niemowlęcego do końca okresu szkolnego – od 1. miesiąca do końca 15. roku życia.

Kwestionariusz KOZE jest adresowany do pedagogów, psychologów, logopedów, nauczycieli, wychowawców i opiekunów, a także innych specjalistów pracujących z dziećmi i młodzieżą z podejrzeniem zaburzeń zachowania i emocji.

Karty oceny zachowania i emocji są narzędziem pozwalającym na wykrycie niepokojących objawów w zachowaniu i reakcjach emocjonalnych dziecka oraz sklasyfikowanie ich w określonych obszarach. Dokonywana przy pomocy Kart skategoryzowana obserwacja oraz opis zachowania i emocji pozwala na wyodrębnienie zachowań, które są ilościowo i/lub jakościowo nieprawidłowe na poszczególnych etapach rozwoju dziecka, z uwzględnieniem różnych obszarów zachowań.

Informacje zebrane przy pomocy Kart ułatwiają opracowanie opisowej opinii psychopedagogicznej, skierowanie dziecka do dalszej diagnostyki, a także komunikowanie się z innymi specjalistami. Zastosowanie Kart pozwala również na bardziej obiektywną, w porównaniu ze swobodnym opisem, ocenę zmian w zachowaniu dziecka po upływie czasu.

W opracowaniu opisu prawidłowych, oczekiwanych zachowań i reakcji emocjonalnych dziecka kierowano się wiedzą z zakresu psychologii rozwojowej, a także kategoriami z Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia ICF oraz ICF-CY (wersja dla dzieci i młodzieży).

Poszczególne rodzaje nieprawidłowości, jako objawy zaburzeń, zostały skategoryzowane
i opracowane na podstawie stosowanych powszechnie klasyfikacji zaburzeń psychicznych
i zaburzeń zachowania: ICD-10, DSM-IV, DC: 0-3R. Wykorzystano również opisy kliniczne zaburzeń emocji i zachowania u dzieci i młodzieży zawarte w dostępnej literaturze z zakresu psychopatologii i psychiatrii dziecięcej.

Kwestionariusz KOZE zawiera trzy karty oceny początkowej dla poszczególnych przedziałów wiekowych zawierające kategorie opisu odnoszące się do prawidłowych form zachowań i reakcji emocjonalnych i społecznych, a także trzydzieści cztery karty oceny szczegółowej zawierających listę niepokojących reakcji i zachowań w następujących obszarach:

• sen;
• wydalanie;
• odżywianie;
• samodzielność;
• nawyki;
• aktywność ruchowa i napęd;
• poziom impulsywności, koncentracja i uwaga;
• emocje;
• zachowanie (wzorce behawioralne);
• relacje społeczne.

Integralną częścią narzędzia KOZE jest także karta wstępnego wywiadu rozwojowego (wspólna dla narzędzia KORP i KOZE) i karta podsumowująca diagnozę.

KOZE jako doskonałe uzupełnienie diagnozy KORP

Karty oceny zachowania i emocji (KOZE) są samodzielnym narzędziem, ale są również propozycją pogłębionej diagnozy psychopedagogicznej wykrytych zaburzeń
i nieprawidłowości w rozwoju zdiagnozowanych za pomocą Kart oceny rozwoju psychoruchowego (KORP) w sferach: emocjonalno-społecznej i funkcji behawioralnych,
a także jakościowych nieprawidłowości w zachowaniu opisanych w Karcie obserwacji (KORP-O).

Program szkolenia:

1. Założenia teoretyczne i metodologiczne w konstrukcji Kart oceny zachowania i emocji (KOZE)
2. Zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży oraz metody diagnozy w świetle najnowszej wiedzy z zakresu psychologii i psychiatrii
3. Charakterystyka kwestionariusza
4. Wywiad rozwojowy z opiekunem dziecka
5. Procedura badania: sposób pozyskiwania i zapisu danych (obserwacja zachowania dziecka; wywiad z dzieckiem, jego rodzicami, opiekunami, nauczycielami i innymi specjalistami; analiza dostępnej dokumentacji i wytworów dziecka)
6. Sposób interpretacji uzyskanych danych. Formułowanie wniosków diagnostycznych
7. Omówienie poszczególnych Kart oceny wraz z interpretacją kliniczną
8. Analiza indywidualnych przypadków: przykłady zastosowania Kart w odniesieniu do dzieci w różnym wieku i z różnorodnymi zaburzeniami psychicznymi – ćwiczenie praktyczne