/WRODZONE PORAŻENIE NERWU KRTANIOWEGO WSTECZNEGO, WRODZONE PORAŻENIE NERWU KRTANIOWEGO DOLNEGO, WRODZONE PORAŻENIE NERWU KRTANIOWEGO GÓRNEGO/
ng. congenital laryngeal nerve paralysis /recurrent laryngeal nerve paralysis, superior laryngeal nerve paralysis/, niem. angeborenen Lähmungen Nervus laryngeus /Rekurrensparese/, fr. paralysie laryngée congénitale /paralysie du nerf récurrent laryngé/, ros. врожденный паралич гортанных нервов /паралич возвратного гортанного нерва, паралич верхнего гортанного нерва/
Nerw krtaniowy górny (łac. nervus laryngeus superior) odchodzi w dolnej części zwoju dolnego nerwu błędnego. Biegnie do krtani między boczną ścianą gardła a tętnicą szyjną wewnętrzną. Na wysokości kości gnykowej dzieli się na gałąź wewnętrzną i zewnętrzną. Gałąź wewnętrzna biegnie poprzez otwór w błonie tarczowo-gnykowej, unerwiając czuciowo górną część krtani do szpary głośni. Gałąź zewnętrzna unerwia głównie mięsień pierścienno-tarczowy i mięsień zwieracz dolny gardła. Nerw krtaniowy dolny (wsteczny) (łac. nervus laryngeus recurrens vel nervus recurrens) jest gałęzią nerwu błędnego, odchodzącą od niego w obrębie klatki piersiowej lub w otworze górnym klatki piersiowej.
Niedowłady i porażenia nerwów krtaniowych są następstwem uszkodzenia nerwów błędnych lub krtaniowych wstecznych przez czynniki działające na nie wzdłuż całego ich przebiegu: w obrębie mózgowia, szyi czy klatki piersiowej. Mogą występować jedno- lub obustronnie i ujawniać się tuż po urodzeniu lub w okresie późniejszym. Obustronne porażenie nerwów krtaniowych wstecznych jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu chorego ze względu na występującą w tych przypadkach niewydolność oddechową. Przyczynami obustronnego porażenia nerwów krtaniowych mogą być wady rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego (wodogłowie, zespół Arnolda–Chiariego, hipoplazja jąder i inne), przemieszczenie tkanki mózgowej czy też ucisk na pień mózgu i dno komory IV, ucisk na pień nerwu błędnego na podstawie czaszki. W jednostronnym porażeniu nerwu krtaniowego nie występuje stridor, natomiast występują objawy nieznacznej duszności krtaniowej przy wysiłku fizycznym czy płaczu dziecka. Jednostronne porażenie nerwu krtaniowego może towarzyszyć wadom serca i anomaliom rozwojowym dużych naczyń, zmianom na szyi, w obrębie śródpiersia. Do ważnych przyczyn porażenia nerwów krtaniowych, niezwiązanych bezpośrednio z zaburzeniami rozwojowymi, należy zaliczyć uraz okołoporodowy. U około 50% przypadków, mimo przeprowadzanej szczegółowej diagnostyki, nie udaje się ustalić przyczyn porażenia.
Literatura:
A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy, t. 5, Warszawa 2007.
Otorynolaryngologia praktyczna. Podręcznik dla studentów i lekarzy, t. 2, red. G. Janczewski, Gdańsk 2005.
Otorynolaryngologia dziecięca, red. D. Gryczyńska, Bielsko-Biała 2007.
