TERAPIA PEDAGOGICZNA

/REEDUKACJA/

ang. pedagogic therapy; ros. педагогическая терапия

Całokształt oddziaływań pedagogicznych stosowanych w odniesieniu do dzieci mających trudności w uczeniu się. Mają one charakter oddziaływań korekcyjno-kompensacyjnych, ukierunkowanych z jednej strony na usprawnianie zaburzonych funkcji (korekcja), z drugiej – na wspomaganie dobrze rozwijających się funkcji, by mogły stanowić wsparcie dla funkcji zaburzonych lub by mogły je zastąpić (kompensacja). Są uzasadnione w przypadkach, gdy dziecko wykazuje specyficzne, niekiedy wybiórcze trudności w nauce czytania, pisania lub matematyki, a także pomimo dobrych możliwości intelektualnych oraz znacznego wysiłku wkładanego w naukę nie może posiąść tych umiejętności w stopniu zgodnym z oczekiwaniami. Terapia pedagogiczna, oparta na systematycznej pracy z dzieckiem dyslektycznym i ukierunkowaniu oddziaływań rodziców, pomaga minimalizować trudności w nauce czytania i pisania poprzez ćwiczenia wpływające na pracę analizatorów odpowiedzialnych za percepcję wzrokową i słuchową, koordynację wzrokowo-ruchową, uwagę i pamięć. Równocześnie terapeuta pracujący z dzieckiem planuje i kieruje procesem wyrównywania braków w zakresie czytania ze zrozumieniem, pisania bez błędów oraz poprawą graficznej strony pisma. Terapia dyskalkulii (zaburzeń intelektualnych związanych z trudnościami w nauce i rozwiązywaniu najprostszych nawet działań matematycznych oraz zadań logicznych), oparta na dokładnej diagnozie poziomu rozumowania oraz rzeczywistych umiejętności, pomaga w dojrzewaniu procesów myślenia operacyjnego na poziomie konkretnym, lepszego rozumienia pojęć i relacji matematycznych lub wypracowania własnych strategii uczenia się matematyki. Efekty terapii pedagogicznej w istotnym stopniu zależą zarówno od wieku dziecka, jak i stopnia zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych. Wczesne (tzn. już na etapie edukacji przedszkolnej) podjęcie czynności zmierzających do wykrycia zaburzeń rozwojowych i rozpoczęcie pracy korekcyjnej stanowi jeden z istotnych czynników decydujących o przygotowaniu dzieci do nauki szkolnej i ich późniejszej karierze szkolnej, a w dalszej kolejności także zawodowej. Metodami najczęściej wykorzystywanymi w terapii pedagogicznej są: muzykoterapia i trening relaksacyjny (pozwala na kształtowanie wrażliwości i empatii, stymulowanie do aktywności i kreatywności, wzmacnianie prawidłowych postaw, wygaszanie reakcji agresywnych, doskonalenie komunikacji w grupie, kształtowanie umiejętności aktywnego słuchania i koncentracji uwagi, doskonalenie sprawności psychomotorycznej i usuwanie napięcia psychofizycznego), metoda ruchu rozwijającego – metoda Weroniki Sherborne (rozwijanie przez ruch świadomości własnego ciała i usprawnianie ruchowe, rozwijanie przez ruch świadomości przestrzeni i działania w niej, rozwijanie przez ruch dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu, rozwijanie przez ruch działalności twórczej), metoda dobrego startu (jednoczesne usprawnienie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego, kształcenie lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni; w założeniach metody leży usprawnienie i koordynacja, czyli integrowanie funkcji wzrokowo-słuchowo-ruchowych, a także harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych; dzięki integracji dochodzi do wykształcenia prawidłowej orientacji czasowo-przestrzennej, możliwości wykonywania ruchów dowolnych, coraz lepiej zorganizowanych, zlokalizowanych w określonej przestrzeni i czasie), kinezjologia edukacyjna (wykorzystanie prostych ćwiczeń fizycznych, które integrują ciało i umysł; proponowane techniki pracy z ciałem wspierają współpracę półkul mózgowych; praca tą metodą daje możliwość łatwiejszego uczenia się poprzez wzrost możliwości rozumienia i pamięci) oraz inne.

Literatura:

M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M. Przasnyska: Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, Warszawa 2008.

M. Bogdanowicz: Metoda Dobrego Startu, Warszawa 2007.

Terapia pedagogiczna. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego dzieci, red. E. Skorek, Kraków 2010.

Terapia pedagogiczna. Zagadnienia praktyczne i propozycje zajęć, red. E. Skorek, Kraków 2011.

M. Jąder: Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi, Kraków 2010.