ang. (apparent) spelling error
grec. orthós ‘prawidłowy’, grápho ‘piszę’
-
Pojedynczych liter – gdy zniekształcenia formy liter, nieprawidłowości w zespoleniu ich elementów składowych oraz zakłócenia proporcji elementów strukturalnych litery skutkują upodobnieniem jednej litery do innej bądź prowadzą do niemożności rozpoznania znaków graficznych.
Przykład: c → e
-
Struktury wyrazu – gdy nieprawidłowości dotyczące wielkości i pochylenia liter (litery o zmiennej wielkości, litery rozchwiane) oraz sposobu ich łączenia w wyrazie negatywnie rzutują na czytelność tekstu, nasuwając podejrzenie błędów ortograficznych typu: zastępowanie i opuszczanie liter w wyrazach, łączna/rozdzielna pisownia, stosowanie łącznika.
Przykład: ol → d (w ostatnim wyrazie: psychologa → psychdoga, w przypadku liter stykających się ze sobą)
-
Organizacji wersu – gdy nieprawidłowe odstępy między wyrazami (np. zbyt małe, zbyt małe przy jednoczesnym braku połączeń między literami w wyrazach) mogą skutkować identyfikacją błędów ortograficznych w zakresie łącznej/rozdzielnej pisowni.
Przykład: na kraj świata → nakrajświata
Trudności grafomotoryczne uobecniające się na płaszczyźnie ortografii jako tzw. rzekome błędy ortograficzne mogą prowadzić do niewłaściwego odbioru komunikatu pisemnego, niezgodnego z zamierzeniami nadawcy. Zniekształcona forma liter skutkująca ich upodobnieniem do innych liter (np. a = u) powoduje zmiany wyrazów (np. bat = but). To samo dotyczy zaburzeń proporcji w budowie litery (np. y = u; w konsekwencji my = mu) – w rezultacie podczas czytania dochodzi do błędnego rozpoznawania liter i wyrazów. Rzekome błędy ortograficzne utrudniają komunikację pisemną zwłaszcza u osób o obniżonej sprawności językowej, z zaburzeniami rozwoju mowy (słabsza przewidywalność leksykalna i gramatyczna utrudnia wówczas lub nawet uniemożliwia dekodowanie nieprawidłowo zapisanego tekstu). Są specyficznym problemem również podczas uczenia się języka obcego, nowego słownictwa i form gramatycznych z wykorzystaniem własnoręcznie zapisywanych tekstów – uczącemu się brakuje właściwych wzorców wzrokowych wyrazów. Konsekwencje błędnego dekodowania wyrazów podczas uczenia się języka obcego są o wiele poważniejsze niż pomyłki i problemy z dekodowaniem tekstu w języku ojczystym (w tym przypadku znajomość systemu językowego często pomaga korygować błędy i ustalić, co zostało zapisane).
Zob. także: GRAFOMOTORYKA, PROFIL SPRAWNOŚCI GRAFOMOTORYCZNYCH, SPRAWNOŚCI GRAFOMOTORYCZNE, ZABURZENIA GRAFOMOTORYKI
Literatura:
A. Domagała, U. Mirecka: Grafomotoryka u dzieci w wieku 7–13 lat, Lublin 2010.
A. Domagała, U. Mirecka: Diagnozowanie dysortografii u osób z zaburzeniami w sferze grafomotoryki, „Logopedia” 2010/2011, t. 39/40, s. 219–228.
A. Domagała, U. Mirecka: Trudności grafomotoryczne ucznia wyzwaniem dla nauczyciela języka obcego, „Neofilolog” 2011, t. 36, s. 209–221.
A. Domagała, U. Mirecka: Grafomotoryka a kształtowanie się sprawności ortograficznych. Problemy w edukacji szkolnej, „Annales UMCS” sectio FF, 2010, vol. XXVIII, s. 99–111.
