ROZSZCZEP PODNIEBIENIA WTÓRNEGO

ang. cleft of secondary palate

Zgodnie z typologią opracowaną przez Desmonda Kernahana i Richarda Starka wśród rozszczepów w obrębie środkowej części twarzoczaszki wyróżnia się – obok rozszczepów podniebienia pierwotnego – rozszczepy podniebienia wtórnego. Klasyfikacja autorów została opracowana w oparciu o embriologię. W przypadku zaburzeń embriogenezy (pod wpływem czynników natury endogennej i/lub egzogennej) w krytycznym okresie kształtowania się wargi, wyrostka zębodołowego oraz podniebienia twardego i miękkiego u rozwijającego się zarodka może wystąpić rozszczep podniebienia pierwotnego i/lub rozszczep podniebienia wtórnego, przy czym granicę pomiędzy rozszczepem podniebienia pierwotnego i rozszczepem podniebienia wtórnego stanowi otwór przysieczny.

Rozszczep podniebienia wtórnego to wada wrodzona polegająca na przerwaniu w różnym zakresie ciągłości tkanek anatomicznych w obrębie podniebienia twardego i miękkiego. Zgodnie z typologią Kernahana i Starka rozszczep podniebienia wtórnego może mieć charakter całkowity, częściowy lub podśluzówkowy. W typologii Ottona Kriensa całkowity rozszczep podniebienia wtórnego (podniebienia twardego i miękkiego) oznaczony jest za pomocą liter -HSH-, a rozszczep obejmujący podniebienie miękkie – za pomocą litery -S-. Rozszczep podniebienia wtórnego może wystąpić w postaci izolowanej, ale może być także sprzężony z rozszczepem podniebienia pierwotnego.

Całkowity rozszczep podniebienia wtórnego sięgający otworu przysiecznego polega na przerwaniu ciągłości kości, mięśni i błony śluzowej w obrębie podniebienia twardego i miękkiego. Zaburzenia czynnościowe dotyczą oddychania i przyjmowania pokarmów, w szczególności ssania, a także mowy, co wyraża się dyslalią rozszczepową lub alalią rozszczepową.

Literatura:

J. Bardach: Rozszczepy wargi górnej i podniebienia, Warszawa 1967.

II konferencja robocza – rehabilitacja mowy. Rozszczep wargi i podniebienia, red. Z. Dudkiewicz, Warszawa 1996.

Mowa pacjenta z rozszczepem podniebienia. Szkice foniatryczno-logopedyczne, red. M. Hortis-Dzierzbicka, E. Stecko, Warszawa 2005.

D. Pluta-Wojciechowska: Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania-teoria-praktyka, Bielsko-Biała 2006.

D. Pluta-Wojciechowska: Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia, Kraków 2011.