/NOSOWOŚĆ/
ang. the nasal resonance
Jeśli przyjmie się, że układem rezonansowym jest jama ustna lub jama nosowa (a także nosogardziel), które w zależności od potrzeb tworzonych głosek mogą być włączane lub wyłączane z artykulacji, tworząc różną strukturę układu rezonansowego, to rezonans nosowy jest oddziaływaniem komory nosowej i nosogardzieli na akustyczną strukturę dźwięków. Wiąże się to ze zjawiskiem rezonansu, czyli osłabiania, tłumienia lub wzmacniania fal docierającego do jamy nosa i nosogardzieli strumienia powietrza związanego z tworzeniem dźwięków.
Warto zauważyć, co podkreśla Bronisław Rocławski, że „w pracach fonetycznych górna część jamy gardłowej, zwana też jamą nosowo-gardłową, jest włączana do jamy nosowej” (Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, Gdańsk 2001, s. 184). Poza tym, biorąc pod uwagę komentarz autora, podział na głoski nosowe i ustne jest pewnym celowym uproszczeniem zagadnienia, zastosowanym, aby uwypuklić pewne zjawiska. Rocławski, uwzględniając udział rezonatora nosowego, wyróżnia głoski: ustne, nosowe i ustno-nosowe.
Rezonans nosowy głosek nosowych może być z różnych powodów zakłócony, np. poprzez występowanie stanów chorobowych jam nosa i/lub nosogardzieli. Powoduje to zmiany w przebiegu rezonansu odbywającego się w jamie nosowej i nosogardzieli. Taką sytuację określa się nosowaniem zamkniętym.
Literatura:
Emisja głosu, red. Z. Pawłowski, Warszawa 2008.
A. Mitrinowicz-Modrzejewska: Akustyka psychofizjologiczna w medycynie, Warszawa 1974.
Z. Pawłowski: Foniatryczna diagnostyka wykonawstwa emisji głosu śpiewaczego i mówionego, Kraków 2005.
D. Ostaszewska, J. Tambor: Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1997.
B. Rocławski: Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, Gdańsk 2001.
