/PROWINCJONALIZMY/
Cechy, które różnią mowę Polaków, dzielą się na regionalizmy i dialektyzmy. Regionalizmy to wyrazy lub cechy wymowy, formy gramatyczne, zwroty frazeologiczne, konstrukcje składniowe właściwe codziennej mowie ludności niemówiącej gwarą, występujące na części terytorium Polski, najczęściej wywodzące się z gwar, należące jednak do języka ogólnego, stąd uważane są za poprawne w języku kulturalnym, literackim. Regionalizmy występują w języku ludzi wykształconych i są – w przeciwieństwie do form dialektalnych i gwarowych – akceptowalne z poprawnościowego punktu widzenia. Przykładem leksykalnego regionalizmu poznańskiego jest modrak, krakowskiego – bławatek, warszawskiego – chaber. Inne to np. wielkopolskie kromka, sklep (‘piętka, piwnica’), małopolskie borówki, ostrężyny (‘jagody, jeżyny’). Regionalizmem gramatycznym jest mazowiecki przyrostek -ak (kurczak, cielak, źrebak) na oznaczenie istoty niedorosłej, który dziś upowszechnił się już w całej Polsce w miejsce dawnego -ę (kurczę, cielę, źrebię). W literaturze pięknej regionalizmy stosowane są w celach stylizacyjnych.
Literatura:
M. Kucała: Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego, Kraków 1994.
