ang. pararalia, niem. Paralalie, fr. paralalie, ros. паралалия
łac. paralalia (grec. para ‘obok, koło’, lalia ‘mowa, gadanie, mówienie, sposób mówienia’)
Jedna z trzech form dyslalii, obok mogilalii i dyslalii właściwej (deformacji). Polega na zastępowaniu, zamienianiu jednej głoski przez inną. Sam termin pochodzi z foniatrii i ma długą, sięgającą XIX wieku tradycję.
Paralalia może być spowodowana przyczynami fonologicznymi (np. niedokształceniem słuchu fonemowego) lub artykulacyjnymi (np. niską sprawnością lub nieprawidłową budową narządów mowy), przykładowo: wymowa /toń/ zamiast /koń/.
Zjawisko fonetyczne w przypadku paralalii jest tożsame z substytucją. O paralalii mówi się jednak w przypadku stwierdzenia wady wymowy, czyli nie w okresie przyswajania przez dziecko nowych głosek.
Paralalia w afazji dotyczy częściowej lub całkowitej utraty zdolności wyboru właściwych słów, polega na zastępowaniu zapomnianych wyrazów innymi, o nieodpowiednim znaczeniu.
Zob. także: SUBSTYTUCJA
Literatura:
E. Czaplewska: Diagnoza zaburzeń rozwoju artykulacji, [w:] Diagnoza logopedyczna, red. E. Czaplewska, S. Milewski, Sopot 2012, s. 65–120.
L. Kaczmarek: Korelacyjna klasyfikacja zaburzeń słownego i pisemnego porozumiewania się, „Logopedia” 1975, t. 12, s. 5–13.
W. Ołtuszewski: Szkic nauki o mowie i jej zboczeniach: (niemota, bełkotanie, mowa nosowa, jąkanie itd.) oraz hygiena mowy, Warszawa 1905.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.
