ODRUCH MORO

ang. Moro’s reflex/startle reflex

Odruch ten po raz pierwszy został opisany przez austriackiego pediatrę Ernsta Moro (1874–1951). Obecny jest od urodzenia. Kształtuje się w okresie życia płodowego, powstaje około 9. tygodnia życia płodowego. Notowany jest już u 7-miesięcznych wcześniaków.

Wywołanie odruchu – wywołuje go nagły bodziec, np. hałas lub wstrząs spowodowany gwałtowną zmianą pozycji, co skutkuje podrażnieniem błędnika; następuje w wyniku zachwiania płaszczyzny podparcia głowy; może go także spowodować spontaniczny, gwałtowny ruch głowy.

Odpowiedź na bodziec – odruch polega na reakcji wyprostno-odwiedzeniowej całego ciała; składa się z dwóch, następujących szybko po sobie, faz: faza I to odwiedzenie i wyprostowanie kończyn górnych, łącznie z wyprostowaniem palców, faza II to ich zgięcie i przywiedzenie do tułowia – ruch obejmowania; dziecko zazwyczaj zaczyna także płakać; cały odruch trwa około 2 sekund.

Okres największej aktywności odruchu Moro trwa do 6. tygodnia życia, następnie stopniowo reakcja słabnie. Zazwyczaj około 3. miesiąca dziecko reaguje na gwałtowny bodziec, demonstrując jedynie fazę II, a i ta zanika około 5.–6. miesiąca życia. Utrzymywanie się dłużej tej reakcji odruchowej traktowane jest jako patologia. Uważa się, że wskazuje to na istnienie uszkodzenia mózgu. Nadmiernie nasilony i przetrwały odruch Moro spotyka się w mózgowym porażeniu dziecięcym, często w jego pozapiramidowych postaciach.

Do nieprawidłowości w zakresie realizacji tego odruchu zalicza się zbyt słabą reakcję na bodziec, trudność w jej wywołaniu, brak lub asymetrię. Odruch realizowany asymetrycznie może wynikać z porażenia splotu barkowego lub złamania obojczyka. Brak odruchu w pierwszych miesiącach często świadczy o ciężkim uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego.

Zaliczany jest do odruchów atawistycznych.

Literatura:

W. Karnas-Kalemba, B. Basiewicz-Worsztynowicz: Układ nerwowy, [w:] Kompendium pediatrii praktycznej, red. A. Jankowski, Wrocław 2010, s. 396–403.

K. Sidor: Wybrane zagadnienia z neurologii dziecięcej, Warszawa 1997.

W. Służewski: Neurologia, [w:] Norma kliniczna w pediatrii, red. M. Krawczyński, Warszawa 2005, s. 350–354.

J. Szczapa, K. Wróblewska-Seniuk: Perinatologia i neonatologia, [w:] Norma kliniczna w pediatrii, red. M. Krawczyński, Warszawa 2005, s. 101–134.