/UNOSOWIENIE/
fr. nasalisation ‘pojawienie się rezonansu nosowego w brzmieniu głoski’
Zjawisko fonetyczne polegające na pojawieniu się rezonansu nosowego przy wymowie głosek ustnych, a inaczej na ich unosowieniu.
Przykładem nazalizacji jest pojawienie się samogłosek znazalizowanych przed spółgłoskami nosowymi, np. w wyrazie interes – z uwagi na to, że po samogłosce ustnej [i] występuje spółgłoska nosowa [n], samogłoska [i] staje się znazalizowana, unosowiona. Badania pokazują, że spółgłoski nosowe zawsze powodują wystąpienie mniejszego lub większego rezonansu nosowego w poprzedzających je samogłoskach (D. Ostaszewska, J. Tambor: Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1997, s. 38).
W logopedii, oprócz wyżej wskazanego ujęcia, terminu nazalizacja używa się także w odniesieniu do sytuacji, w których unosowienie głoski wynika z działania różnego rodzaju czynników szkodliwych, np. występowanie krótkiego podniebienia miękkiego powoduje niemożność oddzielenia jamy ustnej od nosowej, co skutkuje tym, że głoski ustne nabierają barwy nosowej.
Literatura:
Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław 1992.
D. Ostaszewska, J. Tambor: Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1997.
M. Steffen-Batogowa: Automatyzacja transkrypcji fonematycznej tekstów polskich, Warszawa 1975.
Foniatria kliniczna, red. A. Pruszewicz, Warszawa 1992.
I. Styczek: Logopedia, Warszawa 1981.
