/RAK KRTANI/
ang. malignant tumors of the larynx /cancer of larynx/, niem. Kehlkopfkrebs /Larynxkarzinom/, fr. tumeurs malignes du larynx, ros. злокачественные опухоли гортани
Rak prawego fałdu głosowego
Rak krtani (łac. carcinoma laryngis) to najczęstszy nowotwór głowy i szyi oraz jeden z najczęstszych w obrębie dróg oddechowych. Nowotwór ten najczęściej występuje u mężczyzn po 50.–60. roku życia. Najbardziej narażone na raka krtani są osoby palące papierosy i pijące alkohol, szczególnie wysokoprocentowy, i stosujące złą dietę, ubogą w witaminy oraz minerały. Rak krtani dość często występuje u osób narażonych na działanie chemikaliów i oparów. Powodem rozwoju tego raka może też być wirus brodawczaka ludzkiego. W niektórych przypadkach trudno jest ustalić przyczynę, tym bardziej, że rak krtani nie jest uwarunkowany genetycznie. Większość raków krtani to raki płaskonabłonkowe.
Histopatologia raka krtani:
-
rak płaskonabłonkowy (łac. carcinoma planoepitheliale) – ok. 95% przypadków (rak wysoko zróżnicowany, rak średnio zróżnicowany, rak nisko zróżnicowany),
-
rak brodawkowaty (łac. carcinoma verrucosum),
-
rak gruczołowy (łac. adenocarcinoma).
Stopień złośliwości raka zależy od cech dojrzałości jego komórek. Obecnie obowiązuje podział stopni złośliwości raka krtani wprowadzony przez WHO: I /G-1/ – rak wysoko dojrzały; II /G-2/ – rak średnio dojrzały; III /G-3/ – rak nisko dojrzały. Stopień dojrzałości komórek nowotworu jest odwrotnie proporcjonalny do jego złośliwości, dlatego stopień dojrzałości raka ma duże znaczenie podczas wyboru metody jego leczenia.
Najczęstsze umiejscowienie raka krtani: nadgłośnia (30–35% przypadków), głośnia (60–65% przypadków), podgłośnia (< 1–5% przypadków).
Objawy raka krtani: ból gardła, ból ucha, dysfagia, odynofagia, cuchnący oddech, chrypka, krwioplucie, duszność, guz na szyi. Obecność ww. objawów i czas ich wystąpienia zależy w dużym stopniu od lokalizacji pierwotnej guza.
Najczęstsze przerzuty raka krtani: przerzuty miejscowe do węzłów chłonnych szyi, przerzuty odległe (rzadkie) do płuc.
Leczenie we wczesnej fazie raka krtani: radioterapia, laserowa chordektomia, laryngektomia częściowa. W zaawansowanych postaciach guzów wykorzystuje się: laryngektomię całkowitą, radioterapię przez okres 4–5 tygodni, leczenie paliatywne. Tracheotomię paliatywną stosuje się w przypadku zwężenia dróg oddechowych. W przypadku naciekania przełyku konieczne jest założenie drenu przełykowego lub wykonanie gastrostomii.
Literatura:
G. Janczewski: Otolaryngologia praktyczna, t. 2, Gdańsk 2005.
D. Gryczyńska: Otolaryngologia dziecięca, Bielsko-Biała 2007.
