Metoda stosowana w terapii osób z różnego typu niepełnosprawnościami i dysfunkcjami, wynikających z uszkodzeń lub zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego. Autorką metody jest pochodząca z Sao Paulo Brazylijka, Beatriz Padovan (ur. 1927). Ukończyła ona studia logopedyczne i medyczne (ortopedia szczęki), pracowała jako nauczycielka pedagogiki waldorfskiej. Około 30 lat temu opracowała autorską metodę NFR (reorganizacji neurofunkcjonalnej). Metoda ta wykorzystywana jest przez logopedów i fizjoterapeutów w Niemczech, Szwajcarii, Austrii, Włoszech, Holandii, Belgii, Ameryce Południowej i Północnej.
Opiera się na koncepcji, która zakłada powtórzenie etapów rozwoju neurofizjologicznego w procesie terapii. Pacjent poddany terapii przechodzi przez kolejne fazy neuroewolucyjnych wzorców przyjmowania postawy ciała i ruchu specyficznych dla człowieka. Terapia zakłada także powtórzenie neuroewolucyjnych sekwencji ruchów związanych z motoryką małą oraz sekwencji ruchów gałek ocznych. W czasie każdego spotkania z pacjentem wykonuje się:
- ćwiczenia z zakresu neurologicznej reorganizacji, a więc ćwiczenia pozwalające powtórzyć fazy rozwojowe postawy i ruchu;
- ćwiczenia rąk, stymulujące motorykę małą;
- ćwiczenia, których celem jest harmonizacja odruchowo-wegetatywnych funkcji oralnych (oddychania, połykania, ssania, żucia). Funkcje te są postrzegane jako „wprowadzenie” do rozwoju zdolności mówienia, a ich stymulacja przygotowuje aparat mowy do ruchów artykulacyjnych.
Metoda Neurofunkcjonalnej Reorganizacji Beatriz Padovan stosowana jest w praktyce terapeutycznej w celu odzyskiwania utraconych funkcji wskutek uszkodzeń neurologicznych bądź dysfunkcji systemu nerwowego, będących skutkiem na przykład wypadków czy uszkodzeń okołoporodowych. Wykorzystuje się ją także w terapii osób z zaburzeniami uczenia się, nadaktywnością, deficytem uwagi oraz nadpobudliwością.
Metoda kierowana jest głównie do osób z:
- zaburzeniami mowy, m.in. niesamoistnym opóźnionym rozwojem mowy, dyslalią, afazją, zaburzeniami płynności mowy;
- zaburzeniami uczenia się: zaburzenia uwagi i koncentracji, zaburzenia czytania i pisania, dyskalkulia, zaburzenia grafomotoryczne;
- zaburzeniami w obszarze ustno-twarzowym, np. oddychanie ustami, zaburzenia połykania, dysfagia oraz czynności nawykowe (np. ssanie palca);
- zaburzeniami sensomotorycznymi;
- porażeniem mózgowym;
- zaburzeniami koordynacji ruchowej (małej i dużej motoryki);
- dyspraksją;
- udarem mózgu;
- urazem czaszkowo-mózgowy;
- innymi zaburzeniami i dysfunkcjami.
Stosowana jest także we wspomaganiu rozwoju dzieci z autyzmem i ADHD, ale także osób dorosłych, u których zdiagnozowano choroby degeneracyjne układu nerwowego (np. chorobę Parkinsona, Alzheimera). Możliwe jest także wykorzystanie jej u osób zdrowych w celu zharmonizowania wszystkich funkcji, wzmocnienia zdolności motorycznych i poznawczych.
Ponieważ nie wymagana jest aktywna współpraca ze strony pacjenta, że może być użyteczna rehabilitacji osób z ograniczoną świadomością i w każdym wieku - od niemowlęcego po podeszły.
Literatura:
U. Bernatowicz-Łojko, I. Brzozowska-Misiewicz, M. Twardo: Wczesna interwencja – opieka logopedyczna od pierwszych dni dziecka, [w:] Medycyna w logopedii. Terapia – wspomaganie – wsparcie. Trzy drogi – jeden cel, red. J.J. Błeszyński, Gdańsk 2013, s. 40–56.
