ang. M. & Ch. Knill method,
Programy zostały opracowane przez Mariannę i Christophera Knill’ów, pracowników Norweskiego Instytutu Edukacji Specjalnej. Na metodę składają się cztery programy, Program Wprowadzający oraz program Specjalny (SPH), przewidziany dla pacjentów z niepełnosprawnością ruchową. Programy aktywności stanowią ramy, dzięki którym rozwija się kontakt społeczny, ruch i zabawa. Mogą też stanowić punkt wyjścia dla rozwoju rozumienia i używania języka. Podstawowym ich założeniem jest przekonanie, że rozwój człowieka zależy od zdolności nabywania, organizowania i wykorzystywania wiedzy o sobie, także od tego, w jaki sposób ludzie zaznajamiają się ze swoim ciałem i uczą się, jak go używać. W programach Knillów bardzo ważny jest kontakt terapeuta - dziecko. Program zakłada wzrost inicjatywy dziecka, nie czyni go zależnym od osoby dorosłej. Dziecko powinno stawać się coraz bardziej świadome zależności pomiędzy swoimi ruchami a obecnością terapeuty i muzyką. Świadomość ciała uzależniona jest od doświadczania własnych ruchów w relacji z innymi ludźmi, sytuacjami i rzeczami, świadomości wykorzystywania swoich rąk, nóg, ust, ramion, stóp i całego ciała podczas zwykłych czynności, jak jedzenie czy ubieranie, komunikacji. Najlepsze rezultaty osiąga się, gdy program jest włączony do codziennej rutyny, odbywa się regularnie i o stałej porze dnia. Należy wybrać taką porę dnia, kiedy dziecko jest optymalnie ożywione. Początkowo każde dziecko powinno pracować z tym samym terapeutą. Częstotliwość prowadzenia pracy według programów powinna być uzależniona od indywidualnych cech dziecka. Optymalna liczba powtórzeń zależy od tego, jak regularnie potrzebuje ono uczestniczyć w sytuacjach, w które wliczona jest określona aktywność. Dzieci ze znacznymi trudnościami w komunikacji zwykle wymagają codziennych powtórzeń programu, podczas gdy innym wystarczają dwa lub trzy spotkania. W wyborze pory dnia na aktywność należy brać pod uwagę czas, w który dziecko przejawia największą aktywność. Pracując z dzieckiem za pomocą programów aktywności należy brać pod uwagę pewne zasady: dać dziecku tyle czasu, ile ono potrzebuje; powstrzymać każdą aktywność wywołującą stres lub napięcie, dostosować program do indywidualnych potrzeb dziecka i równocześnie uwzględnić jego doświadczenia, upewnić się czy ubiór nie ogranicza jego ruchów i czy zabawa w taki sposób sprawia mu przyjemność.
Programy aktywności można stosować w pracy z każdym dzieckiem niezależnie od wieku i możliwości dziecka. Stosowanie tego programu w grupie przedszkolnej daje możliwość rozładowania i zapanowania nad grupą. Systematyczne prowadzenie zajęć z wykorzystaniem tego programu pozwala dziecku na przewidywanie i podporządkowanie się następującym zadaniom. Dzieci poprzez naśladownictwo rozwijają także swoje możliwości intelektualne oraz świadomość swojego ciała i ruchu wykonywanego przez ciało, a także kontroli nad własnym ruchem i ciałem.
Sposób, w jaki nauczyciel – terapeuta „używa siebie” jest najistotniejszym czynnikiem w rozwoju komunikacji z dzieckiem. Programy Knill’ów tworzą struktury pozwalające terapeucie rozwinąć również swój potencjał jako uczestnika procesu komunikacji. Mowa tu o zwiększeniu świadomości języka własnego ciała, korzystania z niego w swobodniejszy, bardziej naturalny sposób. Istotne dla dziecka informacje płyną z tonu naszego głosu, z oczu, dotyku, sposobu poruszania się i z ekspresji twarzy.
Literatura:
Ch.Knill, Dotyk i komunikacja, Warszawa 1995; M. Knill, Ch. Knill, Programy Aktywności. Świadomość Ciała, Kontakt i Komunikacja, Warszawa1995; J. Gut, Programy M. I Ch. Knillów w terapii dzieci z zaburzeniami w rozwoju, Rewalidacja , Zeszyty problemowe CMPP-P 1/97; M.Piszczek, Interakcja komunikacyjna- wykorzystanie w pracy dotyku i oddechu. Programy M. I Ch. Knillów, Rewalidacja, Zeszyty problemowe CMPPP 1/97
