/KONTEKST W KOMUNIKACJI/
Wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje kontekstu komunikacyjnego:
-
Kontekst językowy, który bywa przez językoznawców nazywany właściwym, oznacza językowe otoczenie danego elementu, a więc inne słowa, wyrażenia czy zdania z bezpośredniego lub dalszego sąsiedztwa, takie, które mają wpływ na zrozumienie i interpretację wypowiedzi. Rolę kontekstu językowego w psycholingwistyce rozpatruje się zarówno na poziomie interpretacji wyrażeń, jak i zdań. Według niektórych modeli najpierw następuje identyfikacja poszczególnych słów dzięki procesowi aktywizacji ich reprezentacji w słowniku umysłowym, a następnie proces ich integracji w jednostkę większą. Inne koncepcje zakładają wpływ kontekstu semantyczno-zdaniowego już na początku, czyli na etapie interpretacji poszczególnych słów. W świetle ostatnich badań neuropsychologicznych bardziej prawdopodobny wydaje się model, zgodnie z którym semantyczny i składniowy kontekst wpływa już na sam proces selekcji leksykalnych.
-
Kontekst pozajęzykowy. Są to te elementy rzeczywistości pozajęzykowej, które wpływają na rozumienie i interpretację wypowiedzi, czyli fizyczne i społeczne komponenty aktu komunikacji. Należą do nich zarówno miejsce, czas oraz relacje między uczestnikami interakcji, jak i wiedza przez nich posiadana (także ta dotycząca tego, co zostało przekazane w wypowiedziach poprzednich), doświadczenia życiowe związane z danym typem sytuacji, założenia do tego, co uznają za oczywiste, różnego rodzaju uwarunkowania kulturowe i uniwersalne.
Zob. także: KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA, KOMPETENCJA KOMUNIKACYJNA
Literatura:
S. Grabias: Język w zachowaniach społecznych, Lublin 2001.
E. Griffin: Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk 2003.
D.G. Leathers: Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowania, Warszawa 2007.
S. Levinson: Pragmatyka, Warszawa 2010.
