/JĄKANIE FUNKCJONALNE, JĄKANIE SAMOISTNE/
Najczęściej występujący rodzaj jąkania, który pojawia się w dzieciństwie, przeważnie w wieku przedszkolnym, na podłożu wieloczynnikowym. Między 3. a 5. rokiem życia dziecko ma jeszcze nieukończony ogólny rozwój psychofizyczny, narządy mowy nie są w pełni sprawne, niewykształcone są pełne mechanizmy kojarzenia nazw z pojęciami, formy gramatyczne i składniowe dopiero się doskonalą. Występuje brak zgodności między potrzebami komunikacji językowej interpersonalnej a możliwością wykonawczą ich zaspokojenia. Wyraźna jest dysproporcja między motoryczną sprawnością narządów mowy a aktem myślowym. Wyróżnia się trzy stadia rozwojowe: jąkanie kloniczne, toniczne, kloniczno-toniczne ze współruchami. Charakterystyczne jest to, że zaburzenia mowy nie występują w śpiewie, w mówieniu do siebie (np. w trakcie zabawy z zabawkami lub zwierzętami), znacznie zmniejsza się ich natężenie w szepcie, skandowaniu, recytacji i głośnym czytaniu. W złagodzeniu objawów pomaga zwolnienie tempa mowy. Jąkanie rozwojowe powinno podlegać pełnej diagnostyce logopedycznej i systematycznej, odpowiednio dobranej terapii.
Literatura:
K. Szamburski: Diagnoza niepłynności mówienia, [w:] Diagnoza logopedyczna, red. E. Czaplewska, S. Milewski, Sopot 2012, s. 367-414.
Z. Tarkowski: Jąkanie. Giełkot, [w:] Logopedia. Pytania i odpowiedzi, t. 2, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole 2003, s. 176-190.
Z. Tarkowski: Jąkanie, Gdańsk 2011.
M. Chęciek: Jąkanie. Diagnoza – terapia – program, Kraków 2007.
