GŁOSKI NIEZGŁOSKOTWÓRCZE

Głoski, które nie mogą tworzyć ośrodka sylaby, wchodzą w jej skład wyłącznie z głoskami zgłoskotwórczymi. Są elementem fakultatywnym sylaby. W polszczyźnie niezgłoskotwórczy (niesylabiczny) charakter mają wszystkie spółgłoski (w odróżnieniu od np. języka czeskiego) oraz półsamogłoski [i] (i niezgłoskotwórcze) i [u̯] (u niezgłoskotwórcze) oraz ich nosowe odpowiedniki – nie można, w przeciwieństwie do zgłoskotwórczych z natury samogłosek, przedłużać ich artykulacji bez zmiany barwy głoski.

Zgłoskotwórczy charakter mogą przyjmować w określonych pozycjach głoski regularnie niezgłoskotwórcze – tak dzieje się w przypadku jednostek onomatopeicznych, których ośrodkiem artykulacyjnym jest spółgłoska o dającym się przedłużać sposobie artykulacji, np. [brrr] z płynnym [r] czy [bzzz] ze szczelinowym [z].

Literatura:

L. Dukiewicz, I. Sawicka: Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.

J. Strutyński: Gramatyka polska, Kraków 2002.

J. Szpyra-Kozłowska: Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin 2002.