DENAZALIZACJA

/ODNOSOWIENIE/

fr. dénasalisation ‘zanik, zniesienie rezonansu nosowego, odnosowienie’

Zjawisko językowe polegające na braku, zniesieniu, pozbawieniu rezonansu nosowego głosek nosowych, a inaczej ich odnosowieniu. Termin ten wykorzystywany jest w fonetyce, w analizach dialektologicznych i w logopedii. W zależności od przyjętej w wymienionych naukach perspektywy rozważań w różny sposób eksponuje się przyczyny denazalizacji.

W logopedii terminem denazalizacja opisuje się najczęściej utratę, całkowite zniesienie rezonansu nosowego przy wymowie głosek nosowych pod wpływem czynników chorobowych. Patomechanizm pozbawienia głosek nosowych rezonansu nosowego jest następujący: w jamach nosowych i/lub nosogardzieli pojawia się przeszkoda (czyli stan chorobowy, np. znaczne polipy, znaczny przerost migdałka gardłowego), która uniemożliwia przepływ fali dźwiękowej przez jamy nosowe i nosogardziel, czyli – ujmując ogólnie – przez rezonator nosowy. W ten sposób głoski nosowe są pozbawione rezonansu nosowego.

 

 
Literatura:

D. Ostaszewska, J. Tambor: Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1997.

A. Pruszewicz: Foniatria kliniczna, Warszawa 1992.

D. Pluta-Wojciechowska: Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia, Kraków 2011.

K. Dejna: Atlas gwar polskich. T. 1. Małopolska, Warszawa 1998.

K. Dejna et al.: Atlas gwar polskich. T. 2. Mazowsze, Warszawa 2000.

K. Dejna, S. Gala: Atlas gwar polskich. T. 3. Śląsk, Warszawa 2001.

K. Dejna: Atlas gwar polskich. T. 4. Wielkopolska, Kaszuby, Warszawa 2002.