CIŚNIENIE PODGŁOŚNIOWE

ang. subglottic pressure, niem. subglottischer Druck, fr. pression sous glottique, ros. подсвязочное давление

Ciśnienie powietrza w tchawicy poniżej zwartych fałdów głosowych. Ruchy wibracyjne fałdów głosowych następują dzięki czynnościom mięśni krtani i działaniu praw fizycznych, regulujących przepływ powietrza przez wąskie otwory – prawo Bernoulliego. Najważniejszym elementem tego prawa jest wartość ciśnienia podgłośniowego. Fałdy głosowe pod wpływem impulsu nerwowego zostają przywiedzione do pozycji fonacyjnej (zwieranie fałdów). Słup powietrza przedostaje się pod określonym ciśnieniem (wg van den Berga dla swobodnej rozmowy wynosi 490–981 Pa) z płuc w kierunku zwartych fałdów głosowych. Zwarte fałdy głosowe zatrzymują przepływ powietrza wydychanego z płuc, co prowadzi do wzrostu ciśnienia poniżej głośni (ciśnienia podgłośniowego). Gdy ciśnienie podgłośniowe osiąga wartość krytyczną, następuje rytmiczne otwieranie, a później zwieranie fałdów głosowych (powietrze otwiera dolną część drgających fałdów głosowych). Powietrze, poruszając się w kierunku górnej części fałdów głosowych, powoduje ich otwarcie. Skutkiem tego część powietrza wydostaje się przez szparę głośni, wywołując spadek ciśnienia powietrza. Następuje zamknięcie głośni, co odcina drogę przepływu powietrzu i uniemożliwia dalsze przepuszczanie podmuchów powietrza. Ciśnienie podgłośniowe wzrasta i zaczyna się nowy cykl drgań. Zwiększenie ciśnienia podgłośniowego odbywa się również podczas niektórych manewrów, jak np. kaszel. W fazie sprężania kaszlu głośnia jest zamknięta, co zwiększa ciśnienie powietrza w przestrzeni podgłośniowej pod działaniem mięśni wydechowych. Następnie głośnia się otwiera i powietrze wydala się z płuc, powodując spadek ciśnienia podgłośniowego.

Zob. także: FONACJA

Literatura:

Otorynolaryngologia praktyczna. Podręcznik dla studentów i lekarzy, t. 2, red. G. Janczewski, Gdańsk 2005.

M. Łączkowska: Podstawy anatomii i fizjologii narządu głosu i mowy, Lublin 1976.

W. Kubik: Anatomia, fizjologia i patologia narządów głosu, mowy i słuchu. Materiały dla studium logopedii, Gorzów Wielkopolski 2000.