/WYKRES BADANIA SŁUCHU, KRZYWA KOSTNA, KRZYWA POWIETRZNA, KRZYWA PROGOWA, ZERO AUDIOMETRYCZNE/
ang. audiogram /hearing curve/, niem. Tonaudiogramm /Hörkurve/
łac. audio ‘słyszę’ + grec. grámma ‘pismo, litera’
Graficzne przedstawienie wyniku badania słuchu za pomocą aparatu zwanego audiometrem. Wykres może być narysowany odręcznie przez osobę przeprowadzającą badanie lub wykonany i zapisany w programie komputerowym, a następnie wydrukowany. Audiogram umieszcza się na wykresie. Na osi poziomej wykresu (osi odciętych) zaznaczone są mierzone w hercach (Hz) częstotliwości podawanych do ucha dźwięków, a na osi pionowej (osi rzędnych) mierzone w decybelach (dB) wartości głośności tych dźwięków. Podane częstotliwości odzwierciedlają te, które są wytwarzane przez audiometry: 125 Hz, 250 Hz, 500 Hz, 1000 Hz (1 kHz), 2000 Hz (2 kHz), 3000 Hz (3 kHz), 4000 Hz (4 kHz), 6000 Hz (6 kHz) oraz 8000 Hz (8 kHz). Na osi pionowej znajdują się głośności dźwięków od wartości tzw. „0” audiometrycznego do 110 dB, podane co 10 dB (0 dB, 10 dB, 20dB itd.). „0” (zero) audiometryczne to najmniejsza „porcja” dźwięku, którą ucho ludzkie rozpoznaje jako dźwięk.
Wykres jest wykonany dla każdego ucha oddzielnie. Ponieważ ucho ludzkie odbiera dźwięki na drodze przewodnictwa powietrznego, badana jest słyszalność dźwięków na tej drodze i wykreślana jest tzw. krzywa powietrzna. Wartości podane w decybelach dla krzywej powietrznej wyznaczają poziom słuchu, zwany krzywą progową. Krzywa progowa położona na poziomie zera audiometrycznego świadczy o prawidłowym słuchu. Krzywa progowa położona poniżej, np. na poziomie 20, 30 lub więcej decybeli, świadczy o istniejącym niedosłuchu. Paradoksalnie mówi się wtedy, że próg słuchu uległ podwyższeniu. Można tłumaczyć to w ten sposób, że trzeba użyć dźwięków o wyższej (większej) głośności, żeby badany je usłyszał.
Dźwięki można także odbierać na drodze kostnej, dlatego wykreślana jest również tzw. krzywa kostna. Położenie krzywych – powietrznej i kostnej – względem siebie określa, czy został zdiagnozowany niedosłuch przewodzeniowy, odbiorczy czy mieszany.
Krzywa powietrzna dla ucha prawego jest zaznaczana kolorem czerwonym, a wartości na osi rzędnych i odciętych są zaznaczone kółkiem. Wykres dla ucha lewego ma kolor niebieski, a zaznaczone wartości mają kształt litery X. Są to oznaczenia stosowane na całym świecie, dlatego odczytanie audiogramu z innego rejonu świata nie stanowi problemu.
Zob. także: AUDIOMETRIA, AUDIOMETR
Literatura:
Zarys audiologii klinicznej, red. A. Pruszewicz, Poznań 1994.
T. Bystrzanowska: Audiologia kliniczna, Warszawa 1969.
