• ZGRYZ

    /ZWARCIE, OKLUZJA, ARTYKULACJA ZWARCIOWA/ ang. occlusion Termin określający wzajemny statyczny i dynamiczny kontakt powierzchni żujących zębów znajdujących się w przeciwstawnych łukach. Literatura: S. Majewski: Gnatofizjologia stomatologiczna. Normy...

  • ZGRUBIENIA

    /AUGMENTATIVA, NAZWY AUGMENTATYWNE/ ang. augmentatives , niem. Augmentativen , fr. augmentatifs , ros. у величительные z-grubi-enie (od gruby ‘duży, obszerny’); jako przeciwne do zdrobnienia ; na wzór łac. augmentativum (od augmento ‘powiększam’)...

  • ZĘBY

    ang. teeth Twory tkanki mezodermalnej (z wyjątkiem szkliwa, które jest pochodzenia ektodermalnego). Służą do rozdrabniania i chwytania pokarmu, są narządem czucia: dotyku i temperatury. Odgrywają rolę w mowie artykułowanej. Ich stan i budowa zależą nie...

  • ZESTRÓJ AKCENTOWY ŚCIĄGNIĘTY

    Rodzaj zestroju akcentowego, w którego skład wchodzi kilka wyrazów ortotonicznych połączonych w pojedynczą jednostkę akcentową za pomocą jednego tylko akcentu głównego. Wyrazy ortotoniczne krótsze lub o słabszym znaczeniu tracą akcent główny na rzecz...

  • ZESTRÓJ AKCENTOWY PRYMARNY

    zestrajać ‘doprowadzić do zgodności, jednolitości’ Zestrój akcentowy składający się z jednego wyrazu ortotonicznego (np. fili żan ka , doje cha li ), wyrazu ortotonicznego i proklityki (np. do szko ły , na ur lop , nie zro bią ) lub wyrazu...

  • ZESTRÓJ AKCENTOWY

    /GRUPA AKCENTOWA/ ang. stress group zestrajać ‘doprowadzić do zgodności, jednolitości’ Podstawowa jednostka rytmiczna mowy. W jej skład wchodzi obligatoryjna sylaba akcentowana (na której spoczywa akcent główny), będąca centrum struktury, oraz...

  • ZESPÓŁ ZABURZEŃ SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNYCH

    zob. ZABURZENIE SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNE

  • ZESPÓŁ ZABURZEŃ PROGRAMOWANIA FONOLOGICZNEGO

    zob. ZABURZENIE PROGRAMOWANIA FONOLOGICZNEGO

  • ZESPÓŁ ZABURZEŃ LEKSYKALNO-SYNAKTYCZNYCH

    zob. ZABURZENIE LEKSYKALNO-SYNTAKTYCZNE

  • ZESPÓŁ ZABURZEŃ FONOLOGICZNO-SYNAKTYCZNYCH

    zob. ZABURZENIE FONOLOGICZNO-SYNTAKTYCZNE

  • ZESPÓŁ WILLIAMSA-BEURENA

    zob. ZESPÓŁ WILLIAMSA (ZW)

  • ZESPÓŁ WILLIAMSA (ZW)

    /ZESPÓŁ WILLIAMSA–BEURENA/ ang. Williams syndrome , Williams-Beuren syndrome Nazwa zespołu pochodzi od nazwiska lekarza – Johna Cypriana Phippsa Williamsa – który w 1961 roku po raz pierwszy opisał jego cechy kliniczne. Rzadkie schorzenie uwarunkowane...

  • ZESPÓŁ USHERA-HALLGRENA

    zob. USHERA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ USHERA

    zob. USHERA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ STERSU POURAZOWEGO

    /PTSD/ ang. posttraumatic stress disorder – PTSD Zespół stresu pourazowego jest efektem stresu o bardzo dużym natężeniu związanym z doświadczeniem przekraczającym zwykłe ludzkie przeżycia, np. wojna, gwałt, przemoc, bezpośrednie zagrożenie życia czy...

  • ZESPÓŁ SJÖGRENA–LARSSONA

    zob. SJÖGRENA–LARSSONA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ SJÖGRENA

    zob. SJÖGRENA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ RUDA

    zob. SJÖGRENA–LARSSONA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ PRADERA–WILLIEGO

    ang . Prader-Willi syndrome , PWS Nazwa zespołu pochodzi od nazwisk dwóch szwajcarskich lekarzy endokrynologów – Andrei Pradera i Heinricha Williego – którzy jako pierwsi w 1956 roku opisali jego objawy. Uwarunkowane genetycznie schorzenie, występujące...

  • ZESPÓŁ POMIJANIA STRONNEGO

    /ZANIEDBYWANIE PRZESTRZENNE, PRZESTRZENNE PÓŁZAPOMINANIE, ZESPÓŁ NIEUWAGI STRONNEJ, NIEUWAGA POŁOWICZA, ZESPÓŁ IGNOROWANIA JEDNEJ STRONY PRZESTRZENI/ ang. unilated spatial neglect – USN, visual neglect grec. syndromè ‘zbieganie się, połączenie’ Rodzaj...

  • ZESPÓŁ NIEUWAGI STRONNEJ

    zob. ZESPÓŁ POMIJANIA STRONNEGO

  • ZESPÓŁ KORSAKOWA

    / OTĘPIENIE KORSAKOWA, DEMENCJA KORSAKOWA, PSYCHOZA KORSAKOWA, ZESPÓŁ AMNESTYCZNO-UROJENIOWY, ALKOHOLOWY ZESPÓŁ AMNESTYCZNY KORSAKOWA, ZESPÓŁ AMNESTYCZNY KORSAKOWA/ ang. Korsakoff's syndrome , Korsakoff's dementia , Korsakoff's psychosis ,...

  • ZESPÓŁ KOCIEGO KRZYKU

    zob. ZESPÓŁ CRI DU CHAT

  • ZESPÓŁ IGNOROWANIA JEDNEJ STRONY PRZESTRZENI

    zob. ZESPÓŁ POMIJANIA STRONNEGO

  • ZESPÓŁ HALLGRENA

    zob. USHERA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ GOLDENHARA

    /D YSPLAZJA OCZNO-USZNA/ ang. Goldenhar syndrome , hemifacial microsomia , HFM , Oculo-Auriculo-Vertebral syndrome , OAV syndrome Nazwa zespołu pochodzi od Maurice’a Goldenhara – szwajcarskiego lekarza, który opisał go po raz pierwszy. Zespół wad...

  • ZESPÓŁ EDWARDSA

    /TRISOMIA CHROMOSOMU 18/ ang. Edwards syndrome , chromosome 18 duplication , trisomy 18 Nazwa zespołu pochodzi od nazwiska autora – Johna Hiltona Edwardsa – który go pierwszy opisał. W każdej komórce człowieka znajdują się 23 pary, czyli 46...

  • ZESPÓŁ DYSKONEKSJI

    ang. disconnection syndrome grec. syndromè ‘zbieganie się, połączenie; łac. conexio ‘powiązanie’ od con(n)ectere ‘wiązać, łączyć’ Termin został wprowadzony przez Normana Geschwinda na określenie zespołu zaburzeń związanych z uszkodzeniami szlaków...

  • ZESPÓŁ DOWNA

    /TRISOMIA 21/ ang. Down’s Syndrome Jedno z najlepiej poznanych zaburzeń genetycznych i najczęstsza aberracja ludzkich chromosomów autosomalnych. Pierwszy opis przypadku dziecka z cechami wskazującymi na to zaburzenie genetyczne przedstawił w 1938 roku...

  • ZESPÓŁ DELECJI CHROMOSOMU 5P

    zob. ZESPÓŁ CRI DU CHAT

  • ZESPÓŁ CRI DU CHAT

    /ZESPÓŁ KOCIEGO KRZYKU, ZESPÓŁ DELECJI CHROMOSOMU 5P/ ang. Cri du chat syndrome , 5p-syndrome , Lejeune’s syndrome Nazwa zespół kociego krzyku jest związana z charakterystycznym, wysokim, przypominającym miauczenie kota dźwiękiem wydawanym przez...

  • ZESPÓŁ CORNELII DE LANGE

    zob. CORNELIA DE LANGE ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ BRACHMANN-DE LANGE

    zob. CORNELIA DE LANGE ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ BECKWITHA–WIEDEMANNA (EMG)

    ang. Beckwith-Wiedemann syndrome Nazwa zespołu pochodzi od nazwisk dwóch autorów, którzy w roku 1963 (John Bruce Beckwith) oraz 1964 (Hans Rudolf Wiedemann) opisali go po raz pierwszy. Nazwa EMG wynika ze skrótu trzech podstawowych obserwowanych...

  • ZESPÓŁ APERTA

    ang. Apert’s syndrome łac. acrocephalosyndactylia Rzadkie schorzenie uwarunkowane genetycznie, uważane za jedno z najcięższych klinicznie zespołów z kraniosynostozą. Zależnie od rasy częstość występowania wynosi od 1 : 44 000 do 1 : 130 000 wśród żywo...

  • ZESPÓŁ AMNESTYCZNY KORSAKOWA

    zob. ZESPÓŁ KORSAKOWA

  • ZESPÓŁ AMNESTYCZNO-UROJENIOWY

    zob. ZESPÓŁ KORSAKOWA

  • ZESPÓŁ „IZOLOWANEGO OBSZARU MOWY”

    zob. AFAZJA CAŁKOWITA

  • ZERO AUDIOMETRYCZNE

    zob. AUDIOGRAM

  • ZDROBNIENIA

    /DEMINUTIWUM, DEMINUTIVA, NAZWY DEMINUTYWNE/ ang. diminutives , niem. Diminutiven , fr. diminitifs , ros. уменьшительные pol. zdrobni-enie (od zdrabniać ; na wzór łac. deminutivum ‘zmniejszone’, deminuere ‘zmniejszyć’) Jedna z żywych (produktywnych) w...

  • ZDANIE

    /WYPOWIEDZENIE/ ang. sentence , niem. Satz , fr. phrase , ros. предложение pol. zdanie (na wzór łac. sententia ‘mniemanie, sąd, opinia’) Podstawowa jednostka poziomu składniowego języka. To konstrukcja złożona z wyrazów (niekiedy jednowyrazowa), której...

  • ZASTĘPOWANIE GŁOSKI R INNĄ

    zob. PARAROTACYZM

  • ZASTĘPOWANIE GŁOSKI L INNĄ

    zob. PARALAMBDACYZM

  • ZASTĘPOWANIE

    zob. SUBSTYTUCJA

  • ZASADY POPRAWNEJ WYMOWY POLSKIEJ

    Zasady/reguły dotyczące wymowy połączeń głoskowych, wyrazów i połączeń wyrazowych w języku polskim. Zasady te, nazywane prawidłami ortofonicznymi, zawarte są w Prawidłach poprawnej wymowy polskiej (1995, wydanie VIII) oraz w Zasadach poprawnej wymowy...

  • ZANIEDBYWANIE PRZESTRZENNE

    zob. ZESPÓŁ POMIJANIA STRONNEGO

  • ZAMIENIANIE GŁOSKI R NA INNĄ

    zob. PARAROTACYZM

  • ZAMIENIANIE GŁOSKI L NA INNĄ

    zob. PARALAMBDACYZM

  • ZAKŁÓCENIE ROZWOJU MOWY

    zob. SAMOISTNE OPÓŹNIENIE ROZWOJU MOWY (SORM)

  • ZAHAMOWANIE ROZWOJU UMYSŁOWEGO

    zob. OLIGOFRENOPEDAGOGIKA

  • ZAHAMOWANIE ROZWOJU PSYCHICZNEGO

    zob. NIEPEŁNOSPRWNOŚĆ INTELEKTUALNA

  • ZABURZENIE SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNE

    /ZESPÓŁ ZABURZEŃ SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNYCH, DEFICYT SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNY, TRUDNOŚCI SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNE/ ang. semantic-pragmatic disorder/semantic-pragmatic difficulties/SPD Jeden z podtypów zaburzeń w klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy...

  • ZABURZENIE RUCHU DOWOLNEGO

    zob. APRAKSJA

  • ZABURZENIE ROZWOJU MOWY

    zob. NIESAMOISTNE OPÓŹNIENIE ROZWOJU MOWY (NORM)

  • ZABURZENIE PROGRAMOWANIA FONOLOGICZNEGO

    /ZESPÓŁ ZABURZEŃ PROGRAMOWANIA FONOLOGICZNEGO/ ang . phonologic programming deficit disorder Jeden z podtypów zaburzeń w klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy Isabelle Rapin i Dorris A. Allen, zaliczany przez autorki do tzw. podtypu C – zaburzeń...

  • ZABURZENIE POŁYKANIA

    zob. DYSFAGIA

  • ZABURZENIE LEKSYKALNO-SYNTAKTYCZNE

    /ZESPÓŁ ZABURZEŃ LEKSYKALNO-SYNTAKTYCZNYCH/ ang. lexical-syntactic disorder/language programming disorder Jeden z podtypów zaburzeń w klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy Isabelle Rapin i Dorris A. Allen, zaliczany przez autorki do tzw. grupy B –...

  • ZABURZENIE FONOLOGICZNO-SYNTAKTYCZNE

    /ZESPÓŁ ZABURZEŃ FONOLOGICZNO-SYNTAKTYCZNYCH/ ang. phonologic-syntactic disorder W klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy Isabelle Rapin i Dorris A. Allen jeden z najliczniej reprezentowanych, zdaniem autorek, podtyp zaliczany do typu A – mieszanych...

  • ZABURZENIA WYMOWY

    zob. DYSLALIA

  • ZABURZENIA SYNTAGAMTYCZNE

    zob. ZABURZENIA STRUKTURY WYRAZU

  • ZABURZENIA STRUKTURY WYRAZU

    /ZABURZENIA SYNTAGMATYCZNE, ZNIEKSZTAŁCENIA STRUKTURY WYRAZU, ODKSZTAŁCENIA STRUKTURY WYRAZU/ ang. word formation disorder , ros. нарушения структуры слова Zaburzenia odnoszące się do wyrazu jako określonej struktury. Dotyczą struktury sylabicznej,...

  • ZABURZENIA SPOSTRZEGANIA

    zob. AGNOZJA

  • ZABURZENIA SPOSOBU ARTYKULACJI GŁOSKI

    zob. DYSMODALNOŚĆ

  • ZABURZENIA SŁUCHU POCHODZENIA KOROWEGO

    zob. GŁUCHOTA KOROWA

  • ZABURZENIA RUCHOWE W OBRĘBIE JAMY USTNEJ

    ang. movement disorders in the oral cavity , niem. Bewegungsst ö rungen in der Mundh ö hle , fr. troubles de la motricité orale , ros . нарушение двигательной функции в ротовой полости Szczękościsk - skurcz toniczny mięśni żwaczy Powodują trudności w...

  • ZABURZENIA RUCHOWE KRTANI

    ang. laryngeal movement disorders , niem. Larynx Bewegungsstörungen , fr. trouble de la motricité du larynx , ros. двигательные расстройства гортани Krtań jest unerwiona przez dwa nerwy: krtaniowy górny i krtaniowy wsteczny. Nerw krtaniowy górny...

  • ZABURZENIA RUCHOWE GARDŁA

    ang. pharyngeal motor disorders , niem. Bewegungsstörungen des Pharynx , fr. trouble de la motricité du pharynx , ros. нарушение двигательной функции глотки Mięśnie gardła dzielą się na dźwigacze (łac. levatores) i zwieracze (łac. constrictores ). W...

  • ZABURZENIA ROZWOJU PSYCHORUCHOWEGO

    /ZABURZENIA PSYCHOMOTORYCZNE/ ang. psychomotor development disorders, niem. Psychomotorische Entwicklungsstörungen, Störungen der psychomotorischen Entwicklung, fr. troubles du développement psychomoteur , ros. pасстройство психомоторного развития...

  • ZABURZENIA ROZWOJU MOWY

    ang. developmental disorders of speech , language impairment , niem. Entwicklungsstörungen der Sprache / Sprachentwicklungsstörungen , fr. les troubles du développement du langage , ros. Нарушения развития речи Trudności w opanowaniu systemu językowego...

  • ZABURZENIA ROZWOJOWE KRTANI

    zob. WADY WRODZONE KRTANI

  • ZABURZENIA REZONANSU GŁOSKI

    zob. DYSREZONANSOWOŚĆ

  • ZABURZENIA PSYCHOMOTORYCZNE

    zob. ZABURZENIA ROZWOJU PSYCHORUCHOWEGO

  • ZABURZENIA PROGRESYWNOŚCI WYPOWIEDZI W OTĘPIENIU ALZHEIMEROWSKIM

    Zaburzenia dotyczące sukcesywnego rozwijania się wypowiedzi w toku interakcji: 1) zaburzenia konstytutywnych wymiarów interakcji – językowej sprawności społecznej oraz sytuacyjnej; 2) zaburzenia logicznotreściowej struktury wypowiedzi; 3) zaburzenia...

  • ZABURZENIA PRAGMATYKI WYPOWIEDZI

    zob. PRAGNOZJA

  • ZABURZENIA PRAGMATYCZNE

    zob. PRAGNOZJA

  • ZABURZENIA PERCEPCJI

    zob. AGNOZJA

  • ZABURZENIA NAZYWANIA

    zob. ANOMIA

  • ZABURZENIA NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO - HIPOTONIA

    Hipotonia – obniżone napięcie mięśniowe Napięcie obniżone, objawiające się zmniejszonym oporem na bierne przesuwanie kończyn (Singer, Mink, Gilbert, Jankowic 2011, s. 14) powstaje wskutek: uszkodzenia łuku odruchowego (drogi, jaką przebiega bodziec),...

  • ZABURZENIA NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO - HIPERTONIA

    Hipertonia – podwyższone napięcie mięśniowe Napięcie wzmożone (hipertonia) występuje w przypadkach, kiedy mięśnie otrzymują więcej bodźców pobudzających niż hamujących, to znaczy wtedy, kiedy zmniejsza się hamujący wpływ specyficznych włókien nerwowych...

  • ZABURZENIA MOWY W ROZSZCZEPIE PODNIEBIENIA

    zob. PALATOLALIA

  • ZABURZENIA MOWY W OTĘPIENIU ALZHEIMEROWSKIM

    Zmiany w mowie osób z otępieniem alzheimerowskim, z uwagi na czas trwania choroby, zachodzą na przestrzeni kilku, kilkunastu lat. Początkowo są zwykle nieznaczne i trudno uchwytne. W miarę postępu procesu degeneracji stają się coraz bardziej wyraziste,...

  • ZABURZENIA MOWY U OSÓB NIEWIDOMYCH I NIEDOWIDZĄCYCH

    Osoby niewidome i niedowidzące stanowią istotną liczebnie grupę. Ze statystyk Polskiego Związku Niewidomych wynika, że zrzesza on 76 066 członków (dane za rok 2001), przy czym całkowicie niewidomi stanowią 10–15% tej części populacji, pozostali zaś to...

  • ZABURZENIA MOWY U DZIECI Z ZESPOŁEM DOWNA

    W najnowszych badaniach dominuje pogląd, iż na rozwój komunikacji międzyludzkiej wywierają wpływ przede wszystkim takie czynniki, jak: ogólny rozwój jednostki (intelektualny, emocjonalny, społeczny); jej możliwości poznawcze i jej własna aktywność;...

  • ZABURZENIA MOWY U DZIECI Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM

    U osób z upośledzeniem umysłowym nie tylko kształtowanie się mowy jest opóźnione (aż do jej niedorozwoju), ale jest ona także odmienna jakościowo. Notowane zaburzenia mowy nie są jednakże specyficzne wyłącznie dla tej grupy. Diagnozowane są tu więc...

  • ZABURZENIA INICJATYWY MOWNEJ

    zob. AFAZJA TRANSKOROWA RUCHOWA

  • ZABURZENIA GRAFOMOTORYKI

    ang. graphomotor disorders grec. gràphein ‘pisać, rysować’; łac. motor ‘ten, kto porusza’ Występowanie nienormatywnych zjawisk dotyczących pisania/kreślenia znaków graficznych. Wykrywanie zaburzeń grafomotoryki jest szczególnie ważne na etapie edukacji...

  • ZABURZENIA GŁÓWNEGO MIEJSCA ARTYKULACJI GŁOSKI

    zob. DYSLOKACJA

  • ZABURZENIA EMISJI GŁOSU

    Mogą występować z różnych powodów: anatomicznych lub funkcjonalnych. Mogą być spowodowane różnymi chorobami aparatu głosotwórczego – wówczas podlegają leczeniu specjalistycznemu (foniatrycznemu lub laryngologicznemu, czasami również terapii głosowej)....

  • ZABURZENIA ARTYKULACJI

    zob. DYSLALIA

  • WZIERNIK KRTANIOWY

    zob. LARYNGOSKOP

  • WYROŚLA ADENOIDALNE

    zob. MIGDAŁEK (ADENOID)

  • WYRAZY ORTOTONICZNE

    ang. orthotonic words grec. orthós ‘prosty’ + pol. toniczny Wyrazy, w obrębie których występuje akcent gramatyczny, realizowany jako główny akcent wyrazowy. Nazywane są wyrazami samodzielnymi akcentowo. Zazwyczaj są to również wyrazy samodzielne...

  • WYRAZY ONOMATOPEICZNE

    zob. ONOMATOPEJA

  • WYRAZY DZIECIĘCE

    ang. baby / nursery words , baby talk (BT) words , BT lexicon , BT vocabulary , niem. Lallwörter , Wort aus der Kindersprache , fr. mots enfantins , mots du langage enfantin , ros. детские слова , слова „ языка нянь ” , „ облегченные ” слова Wyrazy,...

  • WYRAZY ATONICZNE

    /ATONA, KLITYKI/ ang. atonic words , clitics grec. átonos ‘atonon, niemający akcentu’ Wyrazy, które nie mają akcentu gramatycznego. Jako wyrazy niesamodzielne akcentowo w mowie wiążą się z wyrazami ortotonicznymi, w obrębie których został zrealizowany...

  • WYRAZ SŁOWNIKOWY

    zob. LEKSEM

  • WYRAZ PROZODYCZNY

    zob. WYRAZ FONOLOGICZNY

  • WYRAZ ORTOGRAFICZNY

    ang. orthographic word od rzeczownika ortografia Jednostka tekstu pisanego wyodrębniana w nim na podstawie segmentacji graficznej. Wyraz ortograficzny stanowi ciąg liter danego alfabetu ograniczony z obu stron dwoma odstępami (spacjami) lub odstępem i...

  • WYRAZ GRAMATYCZNY

    ang. grammatical form, niem. Grammatische Form, fr. forme grammaticale, ros. грамматическая форма wyraz (od wyrazić ‘wypowiedzieć’; dawne ‘oznaczyć; wycisnąć’; od razić z psł. raziti ‘ciąć’); gramatycz-ny Wyraz tekstowy wraz z charakterystyką...

  • WYRAZ FONOLOGICZNY

    /WYRAZ PROZODYCZNY/ ang. phonological word Jednostka fonotaktyczna ograniczona z obu stron junkturami silnymi /#/ lub junkturą i pauzą oraz zawierająca jedną sylabę akcentowaną. Początek wyrazu charakteryzuje się większą intensywnością, natomiast...


Rezultaty wyszukiwania 21 - 100 z 1000