• ŻYCZLIWY SPISEK

    ang. „benevolent conspiracy” Fenomen obserwowany w komunikacji osób pełnosprawnych z osobami o (zakładanej) niższej sprawności językowej/intelektualnej; polega na dostosowaniu przez osobę pełnosprawną swoich własnych zachowań językowych do...

  • ŻARGONAFAZJA

    zob. ŻARGON AFATYCZNY

  • ŻARGON AFATYCZNY

    /AFAZJA ŻARGONOWA, ŻARGONAFAZJA, SAŁATKA SŁOWNA/ ang. jargon aphasia fr. jardonière ‘mieszanka z jarzyn’; grec. p h á sis ‘wypowiedź’ , łac. phasia ‘mowa’; grec. a- ‘brak’; łac. aphasia ‘niemota’ Zaburzenia w realizacji wypowiedzi występujące po...

  • ZWROT FRAZEOLOGICZNY

    zob. FRAZEOLOGIZM

  • ZWIĄZEK FRAZEOLOGICZNY

    zob. FRAZEOLOGIZM

  • ZWARCIE PODNIEBIENNO-GARDŁOWE

    ang. palatopharyngeal closure Ułożenie podniebienia miękkiego i tylnej ściany gardła, które – prowadząc do oddzielenia jamy ustnej od jamy nosowej – umożliwia akt połykania oraz wypowiadanie głosek ustnych. Udział w zwarciu bierze zwieracz...

  • ZWARCIE CENTRALNE

    zob. ZGRYZ PRAWIDŁOWY

  • ZWARCIE

    zob. ZGRYZ

  • ZROSTEK

    zob. AFIKS

  • ZNIEKSZTAŁCENIE GŁOSKI

    zob. DEFORMACJA GŁOSKI

  • ZNIEKSZTAŁCENIA STRUKTURY WYRAZU

    zob. ZABURZENIA STRUKTURY WYRAZU

  • ZNAK JĘZYKOWY

    ang. sign , niem. Zeichen , fr. signe , ros. языковый знак psł. znakъ (od znati ‘znać); język-owy Coś, co znaczy w języku. Jakakolwiek jednostka z poziomu znaczącego języka (w przeciwieństwie do jednostek z poziomu nieznaczącego, takich jak głoski,...

  • ZNAK GRAFICZNY

    ang. graphic symbol grec. gràphein ‘pisać, rysować’ Różne rodzaje znaków związanych z rozwojem pisma, funkcjonujących w systemach piktograficznych, ideograficznych, sylabicznych czy alfabetycznych. Aleksander Gieysztor dokonuje systematyki pisma od...

  • ZMNIEJSZONY JĘZYK

    zob. MIKROGLOSJA

  • ZMIĘKCZENIE

    zob. PALATALNOŚĆ

  • ZMIANY W KRTANI W PRZEBIEGU CHORÓB ENDOKRYNOLOGICZNYCH

    ang. pathological changes of the larynx in endocrine diseases / laryngeal pathology in endocrine diseases /, niem. pathologischen Veränderungen des Kehlkopfes bei endokrinen Krankheiten , fr. pathologiques du larynx dans les maladies endocriniennes ,...

  • ZIARNINIAK POINTUBACYJNY

    ang. post-intubation laryngeal granuloma / intubation granuloma of the larynx , laryngeal granuloma /, niem. Stimmlippengranulom /Intubationsgranulom/, fr. granulome post-intubation / granulome d'intubation /, ros. постинтубационная гранулема /...

  • ZIARNINIAK KONTAKTOWY

    zob. OWRZODZENIE KONTAKTOWE

  • ZGRYZ PRAWIDŁOWY

    /OKLUZJA PRAWIDŁOWA, OKLUZJA CENTRALNA, ZWARCIE CENTRALNE, MAKSYMALNE ZAGUZKOWANIE, OKLUZJA STATYCZNA/ ang. normal occlusion Termin określający wielopunktowy kontakt zębów przeciwstawnych, który powstaje w wyniku obustronnego równomiernego skurczu...

  • ZGRYZ OTWARTY

    ang. apertognathia , non-occlusion Grupa wad zgryzu, w których występują zaburzenia wysokości (skrócenia i wydłużenia) różnych partii szczęki i żuchwy. Na tym tle powstaje szereg szpar niedogryzowych, czyli brak kontaktu w obrębie określonych grup...

  • ZGRYZ

    /ZWARCIE, OKLUZJA, ARTYKULACJA ZWARCIOWA/ ang. occlusion Termin określający wzajemny statyczny i dynamiczny kontakt powierzchni żujących zębów znajdujących się w przeciwstawnych łukach. Literatura: S. Majewski: Gnatofizjologia stomatologiczna. Normy...

  • ZGRUBIENIA

    /AUGMENTATIVA, NAZWY AUGMENTATYWNE/ ang. augmentatives , niem. Augmentativen , fr. augmentatifs , ros. у величительные z-grubi-enie (od gruby ‘duży, obszerny’); jako przeciwne do zdrobnienia ; na wzór łac. augmentativum (od augmento ‘powiększam’)...

  • ZĘBY

    ang. teeth Twory tkanki mezodermalnej (z wyjątkiem szkliwa, które jest pochodzenia ektodermalnego). Służą do rozdrabniania i chwytania pokarmu, są narządem czucia: dotyku i temperatury. Odgrywają rolę w mowie artykułowanej. Ich stan i budowa zależą nie...

  • ZESTRÓJ AKCENTOWY ŚCIĄGNIĘTY

    Rodzaj zestroju akcentowego, w którego skład wchodzi kilka wyrazów ortotonicznych połączonych w pojedynczą jednostkę akcentową za pomocą jednego tylko akcentu głównego. Wyrazy ortotoniczne krótsze lub o słabszym znaczeniu tracą akcent główny na rzecz...

  • ZESTRÓJ AKCENTOWY PRYMARNY

    zestrajać ‘doprowadzić do zgodności, jednolitości’ Zestrój akcentowy składający się z jednego wyrazu ortotonicznego (np. fili żan ka , doje cha li ), wyrazu ortotonicznego i proklityki (np. do szko ły , na ur lop , nie zro bią ) lub wyrazu...

  • ZESTRÓJ AKCENTOWY

    /GRUPA AKCENTOWA/ ang. stress group zestrajać ‘doprowadzić do zgodności, jednolitości’ Podstawowa jednostka rytmiczna mowy. W jej skład wchodzi obligatoryjna sylaba akcentowana (na której spoczywa akcent główny), będąca centrum struktury, oraz...

  • ZESPÓŁ ZABURZEŃ SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNYCH

    zob. ZABURZENIE SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNE

  • ZESPÓŁ ZABURZEŃ PROGRAMOWANIA FONOLOGICZNEGO

    zob. ZABURZENIE PROGRAMOWANIA FONOLOGICZNEGO

  • ZESPÓŁ ZABURZEŃ LEKSYKALNO-SYNAKTYCZNYCH

    zob. ZABURZENIE LEKSYKALNO-SYNTAKTYCZNE

  • ZESPÓŁ ZABURZEŃ FONOLOGICZNO-SYNAKTYCZNYCH

    zob. ZABURZENIE FONOLOGICZNO-SYNTAKTYCZNE

  • ZESPÓŁ WILLIAMSA-BEURENA

    zob. ZESPÓŁ WILLIAMSA (ZW)

  • ZESPÓŁ WILLIAMSA (ZW)

    /ZESPÓŁ WILLIAMSA–BEURENA/ ang. Williams syndrome , Williams-Beuren syndrome Nazwa zespołu pochodzi od nazwiska lekarza – Johna Cypriana Phippsa Williamsa – który w 1961 roku po raz pierwszy opisał jego cechy kliniczne. Rzadkie schorzenie uwarunkowane...

  • ZESPÓŁ USHERA-HALLGRENA

    zob. USHERA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ USHERA

    zob. USHERA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ STERSU POURAZOWEGO

    /PTSD/ ang. posttraumatic stress disorder – PTSD Zespół stresu pourazowego jest efektem stresu o bardzo dużym natężeniu związanym z doświadczeniem przekraczającym zwykłe ludzkie przeżycia, np. wojna, gwałt, przemoc, bezpośrednie zagrożenie życia czy...

  • ZESPÓŁ SJÖGRENA–LARSSONA

    zob. SJÖGRENA–LARSSONA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ SJÖGRENA

    zob. SJÖGRENA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ RUDA

    zob. SJÖGRENA–LARSSONA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ PRADERA–WILLIEGO

    ang . Prader-Willi syndrome , PWS Nazwa zespołu pochodzi od nazwisk dwóch szwajcarskich lekarzy endokrynologów – Andrei Pradera i Heinricha Williego – którzy jako pierwsi w 1956 roku opisali jego objawy. Uwarunkowane genetycznie schorzenie, występujące...

  • ZESPÓŁ POMIJANIA STRONNEGO

    /ZANIEDBYWANIE PRZESTRZENNE, PRZESTRZENNE PÓŁZAPOMINANIE, ZESPÓŁ NIEUWAGI STRONNEJ, NIEUWAGA POŁOWICZA, ZESPÓŁ IGNOROWANIA JEDNEJ STRONY PRZESTRZENI/ ang. unilated spatial neglect – USN, visual neglect grec. syndromè ‘zbieganie się, połączenie’ Rodzaj...

  • ZESPÓŁ NIEUWAGI STRONNEJ

    zob. ZESPÓŁ POMIJANIA STRONNEGO

  • ZESPÓŁ KORSAKOWA

    / OTĘPIENIE KORSAKOWA, DEMENCJA KORSAKOWA, PSYCHOZA KORSAKOWA, ZESPÓŁ AMNESTYCZNO-UROJENIOWY, ALKOHOLOWY ZESPÓŁ AMNESTYCZNY KORSAKOWA, ZESPÓŁ AMNESTYCZNY KORSAKOWA/ ang. Korsakoff's syndrome , Korsakoff's dementia , Korsakoff's psychosis ,...

  • ZESPÓŁ KOCIEGO KRZYKU

    zob. ZESPÓŁ CRI DU CHAT

  • ZESPÓŁ IGNOROWANIA JEDNEJ STRONY PRZESTRZENI

    zob. ZESPÓŁ POMIJANIA STRONNEGO

  • ZESPÓŁ HALLGRENA

    zob. USHERA ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ GOLDENHARA

    /D YSPLAZJA OCZNO-USZNA/ ang. Goldenhar syndrome , hemifacial microsomia , HFM , Oculo-Auriculo-Vertebral syndrome , OAV syndrome Nazwa zespołu pochodzi od Maurice’a Goldenhara – szwajcarskiego lekarza, który opisał go po raz pierwszy. Zespół wad...

  • ZESPÓŁ EDWARDSA

    /TRISOMIA CHROMOSOMU 18/ ang. Edwards syndrome , chromosome 18 duplication , trisomy 18 Nazwa zespołu pochodzi od nazwiska autora – Johna Hiltona Edwardsa – który go pierwszy opisał. W każdej komórce człowieka znajdują się 23 pary, czyli 46...

  • ZESPÓŁ DYSKONEKSJI

    ang. disconnection syndrome grec. syndromè ‘zbieganie się, połączenie; łac. conexio ‘powiązanie’ od con(n)ectere ‘wiązać, łączyć’ Termin został wprowadzony przez Normana Geschwinda na określenie zespołu zaburzeń związanych z uszkodzeniami szlaków...

  • ZESPÓŁ DOWNA

    /TRISOMIA 21/ ang. Down’s Syndrome Jedno z najlepiej poznanych zaburzeń genetycznych i najczęstsza aberracja ludzkich chromosomów autosomalnych. Pierwszy opis przypadku dziecka z cechami wskazującymi na to zaburzenie genetyczne przedstawił w 1938 roku...

  • ZESPÓŁ DELECJI CHROMOSOMU 5P

    zob. ZESPÓŁ CRI DU CHAT

  • ZESPÓŁ CRI DU CHAT

    /ZESPÓŁ KOCIEGO KRZYKU, ZESPÓŁ DELECJI CHROMOSOMU 5P/ ang. Cri du chat syndrome , 5p-syndrome , Lejeune’s syndrome Nazwa zespół kociego krzyku jest związana z charakterystycznym, wysokim, przypominającym miauczenie kota dźwiękiem wydawanym przez...

  • ZESPÓŁ CORNELII DE LANGE

    zob. CORNELIA DE LANGE ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ BRACHMANN-DE LANGE

    zob. CORNELIA DE LANGE ZESPÓŁ

  • ZESPÓŁ BECKWITHA–WIEDEMANNA (EMG)

    ang. Beckwith-Wiedemann syndrome Nazwa zespołu pochodzi od nazwisk dwóch autorów, którzy w roku 1963 (John Bruce Beckwith) oraz 1964 (Hans Rudolf Wiedemann) opisali go po raz pierwszy. Nazwa EMG wynika ze skrótu trzech podstawowych obserwowanych...

  • ZESPÓŁ APERTA

    ang. Apert’s syndrome łac. acrocephalosyndactylia Rzadkie schorzenie uwarunkowane genetycznie, uważane za jedno z najcięższych klinicznie zespołów z kraniosynostozą. Zależnie od rasy częstość występowania wynosi od 1 : 44 000 do 1 : 130 000 wśród żywo...

  • ZESPÓŁ AMNESTYCZNY KORSAKOWA

    zob. ZESPÓŁ KORSAKOWA

  • ZESPÓŁ AMNESTYCZNO-UROJENIOWY

    zob. ZESPÓŁ KORSAKOWA

  • ZESPÓŁ „IZOLOWANEGO OBSZARU MOWY”

    zob. AFAZJA CAŁKOWITA

  • ZERO AUDIOMETRYCZNE

    zob. AUDIOGRAM

  • ZDROBNIENIA

    /DEMINUTIWUM, DEMINUTIVA, NAZWY DEMINUTYWNE/ ang. diminutives , niem. Diminutiven , fr. diminitifs , ros. уменьшительные pol. zdrobni-enie (od zdrabniać ; na wzór łac. deminutivum ‘zmniejszone’, deminuere ‘zmniejszyć’) Jedna z żywych (produktywnych) w...

  • ZDANIE

    /WYPOWIEDZENIE/ ang. sentence , niem. Satz , fr. phrase , ros. предложение pol. zdanie (na wzór łac. sententia ‘mniemanie, sąd, opinia’) Podstawowa jednostka poziomu składniowego języka. To konstrukcja złożona z wyrazów (niekiedy jednowyrazowa), której...

  • ZASTĘPOWANIE GŁOSKI R INNĄ

    zob. PARAROTACYZM

  • ZASTĘPOWANIE GŁOSKI L INNĄ

    zob. PARALAMBDACYZM

  • ZASTĘPOWANIE

    zob. SUBSTYTUCJA

  • ZASADY POPRAWNEJ WYMOWY POLSKIEJ

    Zasady/reguły dotyczące wymowy połączeń głoskowych, wyrazów i połączeń wyrazowych w języku polskim. Zasady te, nazywane prawidłami ortofonicznymi, zawarte są w Prawidłach poprawnej wymowy polskiej (1995, wydanie VIII) oraz w Zasadach poprawnej wymowy...

  • ZANIEDBYWANIE PRZESTRZENNE

    zob. ZESPÓŁ POMIJANIA STRONNEGO

  • ZAMIENIANIE GŁOSKI R NA INNĄ

    zob. PARAROTACYZM

  • ZAMIENIANIE GŁOSKI L NA INNĄ

    zob. PARALAMBDACYZM

  • ZAKŁÓCENIE ROZWOJU MOWY

    zob. SAMOISTNE OPÓŹNIENIE ROZWOJU MOWY (SORM)

  • ZAHAMOWANIE ROZWOJU UMYSŁOWEGO

    zob. OLIGOFRENOPEDAGOGIKA

  • ZAHAMOWANIE ROZWOJU PSYCHICZNEGO

    zob. NIEPEŁNOSPRWNOŚĆ INTELEKTUALNA

  • ZABURZENIE SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNE

    /ZESPÓŁ ZABURZEŃ SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNYCH, DEFICYT SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNY, TRUDNOŚCI SEMANTYCZNO-PRAGMATYCZNE/ ang. semantic-pragmatic disorder/semantic-pragmatic difficulties/SPD Jeden z podtypów zaburzeń w klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy...

  • ZABURZENIE RUCHU DOWOLNEGO

    zob. APRAKSJA

  • ZABURZENIE ROZWOJU MOWY

    zob. NIESAMOISTNE OPÓŹNIENIE ROZWOJU MOWY (NORM)

  • ZABURZENIE PROGRAMOWANIA FONOLOGICZNEGO

    /ZESPÓŁ ZABURZEŃ PROGRAMOWANIA FONOLOGICZNEGO/ ang . phonologic programming deficit disorder Jeden z podtypów zaburzeń w klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy Isabelle Rapin i Dorris A. Allen, zaliczany przez autorki do tzw. podtypu C – zaburzeń...

  • ZABURZENIE POŁYKANIA

    zob. DYSFAGIA

  • ZABURZENIE LEKSYKALNO-SYNTAKTYCZNE

    /ZESPÓŁ ZABURZEŃ LEKSYKALNO-SYNTAKTYCZNYCH/ ang. lexical-syntactic disorder/language programming disorder Jeden z podtypów zaburzeń w klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy Isabelle Rapin i Dorris A. Allen, zaliczany przez autorki do tzw. grupy B –...

  • ZABURZENIE FONOLOGICZNO-SYNTAKTYCZNE

    /ZESPÓŁ ZABURZEŃ FONOLOGICZNO-SYNTAKTYCZNYCH/ ang. phonologic-syntactic disorder W klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy Isabelle Rapin i Dorris A. Allen jeden z najliczniej reprezentowanych, zdaniem autorek, podtyp zaliczany do typu A – mieszanych...

  • ZABURZENIA WYMOWY

    zob. DYSLALIA

  • ZABURZENIA SYNTAGAMTYCZNE

    zob. ZABURZENIA STRUKTURY WYRAZU

  • ZABURZENIA STRUKTURY WYRAZU

    /ZABURZENIA SYNTAGMATYCZNE, ZNIEKSZTAŁCENIA STRUKTURY WYRAZU, ODKSZTAŁCENIA STRUKTURY WYRAZU/ ang. word formation disorder , ros. нарушения структуры слова Zaburzenia odnoszące się do wyrazu jako określonej struktury. Dotyczą struktury sylabicznej,...

  • ZABURZENIA SPOSTRZEGANIA

    zob. AGNOZJA

  • ZABURZENIA SPOSOBU ARTYKULACJI GŁOSKI

    zob. DYSMODALNOŚĆ

  • ZABURZENIA SŁUCHU POCHODZENIA KOROWEGO

    zob. GŁUCHOTA KOROWA

  • ZABURZENIA RUCHOWE W OBRĘBIE JAMY USTNEJ

    ang. movement disorders in the oral cavity , niem. Bewegungsst ö rungen in der Mundh ö hle , fr. troubles de la motricité orale , ros . нарушение двигательной функции в ротовой полости Szczękościsk - skurcz toniczny mięśni żwaczy Powodują trudności w...

  • ZABURZENIA RUCHOWE KRTANI

    ang. laryngeal movement disorders , niem. Larynx Bewegungsstörungen , fr. trouble de la motricité du larynx , ros. двигательные расстройства гортани Krtań jest unerwiona przez dwa nerwy: krtaniowy górny i krtaniowy wsteczny. Nerw krtaniowy górny...

  • ZABURZENIA RUCHOWE GARDŁA

    ang. pharyngeal motor disorders , niem. Bewegungsstörungen des Pharynx , fr. trouble de la motricité du pharynx , ros. нарушение двигательной функции глотки Mięśnie gardła dzielą się na dźwigacze (łac. levatores) i zwieracze (łac. constrictores ). W...

  • ZABURZENIA ROZWOJU PSYCHORUCHOWEGO

    /ZABURZENIA PSYCHOMOTORYCZNE/ ang. psychomotor development disorders, niem. Psychomotorische Entwicklungsstörungen, Störungen der psychomotorischen Entwicklung, fr. troubles du développement psychomoteur , ros. pасстройство психомоторного развития...

  • ZABURZENIA ROZWOJU MOWY

    ang. developmental disorders of speech , language impairment , niem. Entwicklungsstörungen der Sprache / Sprachentwicklungsstörungen , fr. les troubles du développement du langage , ros. Нарушения развития речи Trudności w opanowaniu systemu językowego...

  • ZABURZENIA ROZWOJOWE KRTANI

    zob. WADY WRODZONE KRTANI

  • ZABURZENIA REZONANSU GŁOSKI

    zob. DYSREZONANSOWOŚĆ

  • ZABURZENIA PSYCHOMOTORYCZNE

    zob. ZABURZENIA ROZWOJU PSYCHORUCHOWEGO

  • ZABURZENIA PROGRESYWNOŚCI WYPOWIEDZI W OTĘPIENIU ALZHEIMEROWSKIM

    Zaburzenia dotyczące sukcesywnego rozwijania się wypowiedzi w toku interakcji: 1) zaburzenia konstytutywnych wymiarów interakcji – językowej sprawności społecznej oraz sytuacyjnej; 2) zaburzenia logicznotreściowej struktury wypowiedzi; 3) zaburzenia...

  • ZABURZENIA PRAGMATYKI WYPOWIEDZI

    zob. PRAGNOZJA

  • ZABURZENIA PRAGMATYCZNE

    zob. PRAGNOZJA

  • ZABURZENIA PERCEPCJI

    zob. AGNOZJA

  • ZABURZENIA NAZYWANIA

    zob. ANOMIA

  • ZABURZENIA NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO - HIPOTONIA

    Hipotonia – obniżone napięcie mięśniowe Napięcie obniżone, objawiające się zmniejszonym oporem na bierne przesuwanie kończyn (Singer, Mink, Gilbert, Jankowic 2011, s. 14) powstaje wskutek: uszkodzenia łuku odruchowego (drogi, jaką przebiega bodziec),...

  • ZABURZENIA NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO - HIPERTONIA

    Hipertonia – podwyższone napięcie mięśniowe Napięcie wzmożone (hipertonia) występuje w przypadkach, kiedy mięśnie otrzymują więcej bodźców pobudzających niż hamujących, to znaczy wtedy, kiedy zmniejsza się hamujący wpływ specyficznych włókien nerwowych...

  • ZABURZENIA MOWY W ROZSZCZEPIE PODNIEBIENIA

    zob. PALATOLALIA


Rezultaty wyszukiwania 1 - 100 z 1000