Zgodnie z definicją G. Jastrzębowskiej diagnoza logopedyczna to określony sposób postępowania badawczego, którego celem jest potwierdzenie bądź wykluczenie istnienia zjawisk logopedycznych oraz przewidywanie ich tendencji rozwojowych na podstawie objawów, patogenezy i patomechanizmu. Jednocześnie należy pamiętać, że poziom rozwoju mowy dziecka zależy od jego rozwoju psychofizycznego oraz od wpływu środowiska, w którym wychowuje się dziecko.

Profilaktyka i obserwacja logopedyczna powinna być stosowana już od urodzenia, ponieważ rozwój mowy wykazuje duże zróżnicowanie u poszczególnych dzieci. Natomiast w wieku przedszkolnym opieką logopedyczną powinny być objęte wszystkie dzieci, u których można zauważyć opóźniony rozwój mowy. Dzięki takim działaniom możliwe jest wczesne rozpoznanie problemów związanych z komunikacją językową oraz zapewnienie dzieciom właściwej terapii logopedycznej już od najwcześniejszych etapów życia.

Na czym polega diagnostyka logopedyczna

Diagnoza logopedyczna ma na celu ustalenie z jakim rodzajem zaburzeń mowy mamy do czynienia oraz ustalenie kroków badawczych. Pierwszym etapem diagnozy jest określenie problemu. Zaczyna się on od przeprowadzenia wywiadu z rodzicem i nauczycielem lub wychowawcą dziecka. Wywiad ma przede wszystkim dać odpowiedzi na pytania dotyczące rozwoju psychoruchowego dziecka, przebiegu rozwoju mowy, przebiegu ciąży i porodu, chorób dziecka,  zainteresowań, sytuacji rodzinnej itd. Następnym etapem jest podjęcie obserwacji dziecka w trakcie swobodnej zabawy oraz badanie mowy. Podczas diagnozy logopeda powinien ocenić również budowę i sprawność aparatu artykulacyjnego, połykanie, oddychanie i reakcje słuchowe. Dodatkowo logopeda może przeprowadzić badania uzupełniające polegające na ocenie lateralizacji, motoryki małej czy koordynacji wzrokowo-ruchowej. U starszych dzieci logopeda może przeprowadzić ocenę czytania i pisania. Jeśli zachodzi potrzeba logopeda powinien skierować dziecko na dodatkowe badania specjalistyczne do psychologa, pedagoga, ortodonty itd. Po przeprowadzeniu diagnozy należy dobrać odpowiednie metody terapeutyczne oraz pomoce wspomagające terapię.

Pomoce w terapii logopedycznej

W terapii logopedycznej stosuje się często pomoce wspomagające i uatrakcyjniające zajęcia. Do pomocy zalicza się logopedyczne zbiory zdań i wyrazów, wierszyki, piosenki, zagadki, gry dydaktyczne, pomoce obrazkowe, gry językowe itd. Obecnie liczne ćwiczenia logopedyczne są wykorzystywane przy użyciu programów komputerowych, w których przy użyciu nowoczesnych metod wizualizacji można przedstawić schematy głosek, labiogramy i rentgenogramy.