Rozwój psychoruchowy każdego dziecka przebiega w indywidualnym tempie. Zasada ta dotyczy to również mówienia. Aby dziecko osiągnęło wyższy poziom umiejętności musi opanować umiejętności charakterystyczne dla niższego etapu rozwojowego. Wizyta u logopedy jest konieczna, jeżeli rodzic zauważy, że rozwój mowy malucha jest nieprawidłowy, umiejętności w zakresie mówienia są co najmniej o pół roku niższe niż umiejętności rówieśników. Zaniepokojenie rodziców może wywoływać również nieprawidłowa wymowa głosek (np. dziecko podczas mówienia wsuwa język między zęby), oddychanie przez usta czy ssanie palca. W takich przypadkach konieczna jest wizyta z dzieckiem u logopedy.

Jak mówią dzieci?

Rozwój wymowy dziecka jest skomplikowaną czynnością, jednak nabywanie umiejętności mówienia przebiegają według określonego schematu. W ogromnym skrócie można powiedzieć, że półroczne dziecko powinno gaworzyć, czyli powtarzać takie same sylaby. W okolicy pierwszych urodzin dziecko zaczyna świadomie nazywać osoby, przedmioty i zwierzęta z najbliższego otoczenia, a dziecko dwuletnie łączy słowa w dwu-, trzy wyrazowe zdania. Trzy i czterolatki potrafią wypowiadać zdania rozwinięte i złożone. W ich wymowie pojawia się większość spółgłosek oraz samogłoski ustne, tzn.: a, o, e, u, i, y. W tym wieku dzieci mogą zastępować głoski trudniejsze do wymówienia głoskami łatwiejszymi, czyli w zamiast głoski sz mogą wypowiadać głoskę s (np. mówią safa zamiast szafa), czy zamiast głoski ż mogą wypowiadać głoskę z (np. mówią zaba zamiast żaba). Często zamieniają również głoskę r na głoskę l (np. mówią lowel zamiast rower). Dzieci kończące przedszkole i dzieci w wieku szkolnym powinny mieć opanowaną prawidłową wymowę pod względem artykulacyjnym.

Dlaczego pojawiają się zaburzenia mowy?

Zdarza się jednak, że wymowa dziecka nie rozwija się zgodnie z powyższym opisem. Nieprawidłowości w rozwoju wymowy mogą być spowodowane wieloma czynnikami. Do najważniejszych należą: nieprawidłowa budowa anatomiczna narządów mowy, niska sprawność warg i języka, zaburzenia zgryzu. Oprócz tego wpływ na rozwój wymowy mają obniżony poziom słuchu, problemy z oddychaniem, połykaniem czy predyspozycje genetyczne.