Integracja sensoryczna to zdolność do odczuwania, rozumienia i organizowania informacji, dostarczanych przez układy zmysłowe z otoczenia i własnego organizmu, które chcemy wykorzystać w celowym działaniu. Aby rozwój dziecka mógł przebiegać prawidłowo, w korze mózgowej muszą tworzyć się nowe połączenia synaptyczne, a te powstają przy odpowiedniej stymulacji wielozmysłowej.

Jak dzieci odbierają bodźce?

Dziecko odbiera bodźce dzięki układom zmysłowym. Bazę dla prawidłowego rozwoju dziecka stanowią trzy układy: przedsionkowy, proprioceptywny oraz dotykowy.

Układ przedsionkowy, potocznie nazywany zmysłem równowagi, umożliwia nam odbieranie wrażeń związanych z ruchem i zmianą pozycji głowy. Odpowiada za utrzymywanie równowagi, ogólną koordynację i płynność ruchu. Wpływa również na zdolność koncentracji uwagi, ruchomość aparatu artykulacyjnego, koordynację wzrokowo–ruchową, planowanie motoryczne i odpowiednie napięcie mięśniowe. Bierze także udział w kształtowaniu percepcji wzrokowej.

Układ proprioceptywny (układ czucia głębokiego) współpracuje z systemem przedsionkowym. Odbiera informacje z mięśni, ścięgien i stawów, bo tam znajdują się jego receptory. Dzięki temu systemowi możemy sprawnie poruszać się i wykonywać czynności, także bez udziału wzroku. Układ proprioceptywny pomaga rozwijać schemat ciała oraz percepcję ciała w przestrzeni oraz lateralizację. Ma wpływ na koordynację i rozwój funkcji motorycznych, w tym planowanie ruchu, a także na rozwój mowy. Zapewnia swobodne wykonywanie ruchów precyzyjnych, percepcję kształtów drobnych przedmiotów, wpływa na naukę pisania.

Układ dotykowy to największy i najbardziej pierwotny układ zmysłowy. Ma wpływ na poczucie bezpieczeństwa. Dzięki receptorom układu dotykowego możemy różnicować to, czego dotykamy i to, czym jesteśmy dotykani. We współpracy z układem przedsionkowym i proprioceptywnym pozwala rozwijać orientację w schemacie ciała i percepcję ciała w przestrzeni. Bierze udział w kształtowaniu się kinestezji artykulacyjnej i praksji oralnej. System dotykowy wpływa także na równowagę emocjonalną i koncentrację uwagi.

Jak dbać o rozwój dziecka?

Do prawidłowego rozwoju dzieci potrzebują różnorodnych bodźców. Aby je zapewnić warto sięgać po różnego rodzaju pomoce wczesnego wspomagania rozwoju. Aktywności, które proponujemy dzieciom, powinny dostarczać im stymulacji wielozmysłowej, która wpływa na ich rozwój w wielu sferach, w tym ruchowej, emocjonalno-społecznej oraz mowy.